روستای قِهی روستایی در ۸۰ کیلومتری شرق اصفهان و ۳۵ کیلومتری شهرستان ورزنه و از توابع شهرستان جلگه شهرستان اصفهان قراردارد .روستای تاریخی قهی در تاریخ ۲۳ مهر ۱۳۸۴ با شماره ثبت ۱۳۶۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. نام این روستا که براساس روایات متعلق به دوره‌های قبل از اسلام و در واقع به نام کهی بوده به معنای جای پست مقابل واژه کوهپایه‌است. باستان‌شناسان معتقدند مسجد جامع قهی پیش از اسلام آتشکده زرتشتیان بوده‌است.
یکی از روستاهای ییلاقی که در متون قرون سوم و چهارم هجری با نام «ارا» و «ارابه» یاد شده است و مردم خور به آن «ایرا» می‌گویند. ایراج دارای قلعه‌ای قدیمی است که روی ارتفاعی در روستا واقع شده و در سال 1327 قمری در درگیری بین قوای دولتی با رمضان خان باصری از آن آسیب دید. از دیگر آثار تاریخی ایراج می‌توان به سرو کهن اشاره کرد که دارای ارتفاعی بیش از 50 متر و عمری حدود یک هزار سال است.
قارنه روستای کوچکی است که در فاصله ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان اصفهان واقع در پناه گاه حیات وحش (پارک ملی) کلاه قاضی واقع شده است. به دلیل قرار گرفتن کوه قارنه در غرب روستا آب و هوای این روستا خنک‌تر و مرطوب‌تر از روستاهای مجاور خود می‌باشد. آخرین روستای براآن جنوبی و دروازه ورودی منطقه جرقویه است.
کزج روستایی بسیار زیبا از توابع بخش خورش رستم شهرستان خلخال است و فاصله این منطقه از خلخال ۵۷ کیلومتر و از هشتجین ۱۷ کیلومتر می‌باشد. رودخانه قزل اوزن از ۱ کیلومتری غربی این روستا می‌گذرد. این روستا جزو 10 روستای دارای بافت با ارزش معماری و تاریخی کشور می باشد و معماری خاص اماکن مسکونی، قرار گرفتن در کوهپایه، بهره‌مندی از طبیعت بکر و زیبا، جاری شدن رودخانه قزل اوزن درست از بین باغات روستا، قدمت و پیشینه تاریخی و صنایع دستی موجب گردیده‌است که این روستا به یکی از جاذبه‌های توریستی استان اردبیل تبدیل گردد.
روستاي باب الحکم در 8 کيلومتري غرب بردسکن و در کنار جاده بردسکن به طبس قرار دارد. بافت سنتي نسبتاً سالمي در مرکز روستا مي باشد که آثار تاريخي از جمله آب انبار، حوضخانه، خانه هاي قديمي، حمام قديمي، قبرستان قديمي و بادگيرهاي متعددي را در خود جاي داده است. آب انبار باب الحکم در دوره صفويه ساخته شده و شامل سردر زيبايي آراسته به طرح آجر کاري خفته و راسته، مخزن با پوشش گنبدي، بادگير هشت ضلعي روي گنبد مي باشد. همچنين بافت قديمي، مجموعه آثار تاريخي و نيز وجود کارگاه هاي قديمي و فعال سوغات بردسکن نظير حلوا مغزي که در فصل هاي سرد سال داير مي باشند، سبب گرديده اين منطقه در رديف روستاهاي هدف گردشگري قرار گيرد. علاوه بر آن دو اقامتگاه بوم گردي در سال 1397 با مجوز اداره کل ميراث فرهنگي ؛صنايع دستي و گردشگري استان در اين روستا فعال شده اند.
روستای زرده در دهستان بان‌زرده از توابع بخش مرکزی شهرستان دالاهوی استان کرمانشاه است. مردم این روستا کرد بوده و به گویش کردی هورامی صحبت می‌کنند. مردم زرده پیروی آیین یارسان هستند و این روستا به سبب قرار داشتن بارگاه‌های شخصیت‌های مقدس یارسان، از اماکن مقدس این آیین به‌شمار می‌آید و در تاریخ این آیین نقش مهمی دارد.جمعیت آن (380 خانوار) 1370 نفر است. در روستای زرده بقایای دیوار و محوطه‌های داخلی یک قلعه باستانی به نام قلعه یزدگرد قرار دارد که قدمت آن به دوران اشکانیان مربوط می‌شود. خود قلعه در نزدیکی روستا و بر روی ارتفاعات مشرف به آن قرار دارد.
تپه حيدره در کنار روستاي حيدره قرار گرفته که به دليل نزديکي به شهر همدان به نام « حيدره پشت شهر» نيز شهرت دارد. امتداد دره حيدره، شرقي به غربي است که در انتهاي آن قله حيدره و سپس قله الوند قرار گرفته است. در کف دره رودخانه اي در جريان است، که مانند ساير رودهاي دامنه شمالي الوند، به قره چاي متصل مي‌شود. محصول باغات و مزارع اين دره، انواع ميوه و فراورده‌هاي کشاورزي است. روستاييان حيدره به شغل دامداري و زنبورداري نيز اشتغال دارند و عسل حيدره در همدان از شهرت خاصي برخوردار است. دامنه مقابل روستا از گونه‌هاي گياهي پوشيده شده که به دليل اهميت آنها در شمار مناطق حفاظت شده قرار گرفته است.
روستای گشانی از توابع بخش مرکزی شهرستان تویسرکان، در ۲۵ کیلومتری و در مسیر همدان – گنجنامه بطرف روستای باباپیر علی و شهر تویسرکان واقع شده است. میانگین ارتفاع این روستا از سطح دریا ۲۲۰۰ متر و آب و هوای آن سرد و کوهستانی است. روستای گشانی سابقهای کهن و قدیمی دارد. گفته می‌شود که روستای گشانی بیش از ۵۰۰ سال قدمت دارد و از روستاهای هدف گردشگری استان می باشد.
روستای پیروز (پری) در جاده اراک-ملایر و در فاصله 27 کیلومتری جنوب شرقی ملایر، از توابع بخش زند دهستان کمازان این شهرستان قرار دارد. از جاذبه‌هاي تاريخي روستا تپه پری" محوطه ای باستانی(دوره مفرق ) «قلعه پری» (قلعه بلنده) مربوط به قرن چهارم پیش از میلاد مي باشد بر فراز خرابههای این قلعه، قلعة منسوب به کریمخان زند قرار دارد که محل تجمع و سازماندهی لشکریانش بوده است. البته به غیر از قلعه بلنده، 5 قلعه دیگر هم در این روستا وجود دارد.
