تنگ چوگان، منطقه‌ای باستانی در 120 کیلومتری جنوب شیراز و 23 کیلومتری غرب کازرون، به دلیل موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در کنار رودخانه شاپور، کوه شاپور و دوان، از نظر تدافعی و نظامی در گذشته بسیار حائز اهمیت بوده است. این منطقه در کنار جاده شاهیِ روزگار باستان احداث شده بود که تخت جمشید، استخر، شوش، فیروزآباد، بیشاپور و تیسفون را به هم متصل می‌کرد و از بیشاپور تا کرانه خلیج‌فارس امتداد می‌یافت. تنگ چوگان به دلیل بازی چوگان شاهان ساسانی به این نام مشهور شده و در دو سوی رودخانه شش نقش‌برجسته مهم از دوره ساسانی بر سینه کوه حجاری شده است.
بازار قیصریه لار، در قلب شهر تاریخی لارستان فارس، یادگاری ارزشمند از دوران صفوی است. این بازار باشکوه که در سال 811 هجری قمری بنا شده، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری ایرانی و مرکزی برای تجارت و رونق اقتصادی در طول تاریخ بوده است.
کاروانسرای شاه عباسی فرسنج، بنایی باشکوه و تاریخی در استان اصفهان است که در روستای فرسنج، در 30 کیلومتری شمال شهر نطنز واقع شده است. این کاروانسرا که در دوران صفویه و به دستور شاه عباس صفوی ساخته شده است، یکی از زیباترین و کامل‌ترین کاروانسراهای ایران به حساب می‌آید.
سلطان محمد میرزا سیف‌الدوله، نوه چهل و هشتم فتحعلی شاه قاجار، حاکمی نیکوکار و مشهور در تاریخ ایران است. او که علاوه بر ملایر، در کرمانشاه نیز حکمرانی می‌کرد، خدمات ارزشمندی به مردم این دو شهر ارائه داد. سیف‌الدوله در سال 1275 شمسی در تهران متولد شد. او پس از گذراندن دوران کودکی و نوجوانی، در سال 1304 به حکومت ملایر منصوب شد. سیف‌الدوله در طول دوران حکمرانی خود، اقدامات عمرانی و عام‌المنفعه بسیاری در ملایر انجام داد که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مجموعه دستکندشهر زیرزمینی سامن در استان همدان، یکی از شگفت‌انگیزترین و بزرگترین دستکندهای ایران است که در عمق 6 تا 8 متری زمین واقع شده است. این مجموعه شامل بیش از 50 اتاق، سالن، راهرو و دالان است که به طور پیچیده‌ای به هم مرتبط شده‌اند.
تاریخچه قلعه جوق به طور دقیق مشخص نیست، اما قدمت آن به دوران تاریخی و اسلامی می‌رسد. بقایای شهر باستانی، گوردخمه، برج و دستکندها در این مجموعه، هر کدام گویای دوره‌ای خاص از تاریخ هستند. شهر تاریخی قلعه جوق، زمانی آباد و پر رونق بوده و ساختارهای معماری آن، نشان از سبک زندگی مردمان آن دوره دارد. گوردخمه با 15 اتاقک، محل دفن افراد در گذشته بوده و برج سنگی، به عنوان برج دیده‌بانی یا برج خاموشان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. دستکندها نیز احتمالاً به عنوان محل سکونت یا پناهگاه کاربرد داشته‌اند. مجموعه قلعه جوق به عنوان یک اثر ملی ثبت شده است و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی در آن، اطلاعات ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ منطقه را به دست خواهد داد.
ملا حسن کاشی، شاعر نامدار دوران ایلخانی، در مقبره‌ای باشکوه در دو کیلومتری جنوب گنبد سلطانیه آرامیده است. این بنا که به گنبد سه پوسته شهرت دارد، نمونه‌ای بی‌نظیر از معماری عصر صفوی است. پلان هشت ضلعی مقبره، در نمای داخلی به فضایی چلیپایی تبدیل می‌شود. تزئینات خط معقلی فیروزه‌ای بر گلوگاه گنبد و نمای خارجی بنا، جلوه‌ای خیره‌کننده به آن بخشیده است.
در دل روستای تاج آباد (رسول آباد سفلی)، در ۲۵ کیلومتری شمال غرب همدان، کاروانسرای باشکوهی از دوران صفویه خودنمایی می‌کند. این بنای تاریخی که در کنار جاده همدان به کرمانشاه قرار گرفته، یکی از مهم‌ترین کاروانسراهای استان به حساب می‌آید.
آرامگاه قیدار نبی (ع) یکی از بقعه‌های معتبر استان زنجان است که در جنوب غربی شهرستان قیدار (خدابنده) و در دامنه ارتفاعات با همین نام قرار دارد. این بنا متعلق به قیدار بن اسماعیل بن ابراهیم (ع) از پیامبران الهی است. بنای آرامگاه به طور کلی دارای پلان مربع مستطیل است. طول آن 14.5 متر و عرض آن 8.3 متر است و از سه بخش تشکیل شده است:
