یکی از آثار تاریخی ایران که به تازگی به ثبت جهانی رسیده است، با عنوان منظر باستان‌شناسی ساسانی فارس یا مسیر ساسانی شناخته می‌شود. این جاذبه هر چند یک عنوان دارد اما متشکل از جاذبه‌های بسیار ارزشمندی است که در استان فارس گسترده شده‌اند. یکی از آن‌ها غار شاپور است که نزدیک کازرون قرار گرفته و بسیار تماشایی‌ست.

طبیعت‌گردهای زیادی از غارها دیدن می‌کنند. حالا اگر درون غار اثر هنری هم قرار گرفته‌ باشد، جذابیت آن‌ را دوچندان می‌کند. در دوره ساسانی تندیس هنرمندانه‌ای در غار شاپور تراشیده‌اند که بسیار دیدنی‌ست.

غار شاپور یکی از دیدنی‌های کازرون به‌حساب می‌آید که نزدیک شهر باستانی بیشاپور واقع شده است. از تهران تا مقصد حدود ۹۰۰ کیلومتر فاصله است. غار شاپور را در چهار کیلومتری شهر بیشاپور و در آخر تنگ چوگان پیدا می‌کنید.

اول باید به روستای کشکولی بروید و پس از پایان مسیر ماشین‌رو، پا در دامنه کوه بگذارید. در پای کوه تابلوی معرفی غار را خواهید یافت. مسیر با شیب ملایمی به سمت بالا پیش می‌رود.

بعد از حدود یک ساعت و نیم تا دو ساعت پیاده‌روی، نزدیک غار به پلکانی می‌رسید که دسترسی به آن را ساده‌تر کرده‌اند. ارتفاع غار شاپور حدود ۸۰۰ متر از سطح دریاهای آزاد است.

بعد از این پیاده‌روی نفس‌گیر، در ورودی غار مجسمه‌ی حدودا ۶ متری شاپور ساسانی را خواهید یافت که بسیار باشکوه و هنرمندانه تراشیده شده است. مجسمه‌ی شاپور بلندترین مجسمه‌ای‌ست که از دوره ساسانی یا پیش از آن به یادگار مانده است. دهانه‌ی غار حدود ۳۰ متر است و مجسمه مانند نگینی بر ورودی آن می‌درخشد.غار شاپور در انتهای تنگ چوگان و در چهار کیلومتری شهر بیشاپور در شهرستان کازرون در ارتفاع حدود ۸۰۰ متری از سطح زمین قرار دارد. غار، درون کوهی در میان کانی‌ها زایش یافته است. دهانه غار طولی برابر با ۳۰ متر و ارتفاعی برابر با ۱۵ متر دارد. قبل از ورود به درون غار در سمت چپ دخمه‌ای قرار دارد که بخشی از آن دست ساخته است. حدود ۱۰ متر بعد از ورودی غار مجسمه ۶ متری شاپور اول ساسانی جلوه‌گری می‌کند. 

سر مجسمه‌ی شاپور ساسانی از گذر زمان و فرسایش جان سالم به در برده است، اما هر دو دست آن شکسته‌ است.

در حدود سال ۶۳۳ میلادی که مسلمانان استان فارس را فتح کرده‌ بودند، سرداری عرب به‌نام نصر‌ابن‌سیار به غار شاپور دست یافت.

در آن زمان غار شاپور آثار هنری دیگری هم در دل خود جا داده بود. نصرابن‌سیار دستور داد مجسمه شاپور را از جایگاهش به زمین بیندازند. بقیه‌ی آثار هنری موجود در غار نیز به همین سرنوشت دچار شدند.

سال‌ها گذشت تا در سال ۱۳۳۶ نیروی ارتش در دوره پهلوی دوم آن‌را به حالت ایستاده برگرداند. ارتش همچنین مسیر ماشین‌رو از رودخانه‌ی شاپور تا دهانه‌ی غار ایجاد کرد و پله‌های دهانه‌ی غار شاپور را ساخت. اکنون در ورودی غار کتیبه‌ای وجود دارد که عملیات جابه‌جایی مجسمه شاپور را توضیح داده است. کتبیه‌ی دیگر هم در ورودی غار می‌بینید که ترجمه‌ی کتیبه‌ی شاپور در نقش رجب است.

اگر در غار پیاده‌روی کنید، دو چاه سنگی خواهید یافت. یکی از آن‌ها یک متر ژرفا دارد و در گذشته محل تامین آب آشامیدنی مردم بوده است.

محلی‌ها باور داشتند شاپور اول در این غار دفن شده است. بعضی دیگر هم تصور می‌کردند وقتی شاپور در جنگ شکست خورد، در این غار پنهان شد و دیگر کسی او را ندید. واقعیت هر چه باشد، چیزی از ارزش این شاهکار مجسمه‌سازی کم نمی‌کند.

اگر بخواهید کنار مجسمه شاپور باستید و عکس یادگاری بگیرید، بیشتر به عظمت و هنر آن پی خواهید برد، چرا که تصویر شما بسیار کوچک‌تر از تندیس خواهد بود. منظره‌ی دشت‌ها و روستاهای اطراف کوه از آن بالا خیلی تماشایی‌ست. برای رسیدن به غار شاپور کفش راحت، غذای سبک و آب آشامیدنی را فراموش نکنید.