اگر در بزرگراه پامیر جایی بین گذرگاه كايتزيك[2] (4271 متر) و علی‌چور رانندگی کنید، به تابلویی برمی‌خورید كه شما را از جاده اصلی خارج كرده و به دریاچه‌های زيبای بلنكول و ياشيكول راهنمایی می‌كند.[3] پیچ‌‌ جاده ياشيكول در کیلومتر 145 بعد از مرغاب است. جاده فرعی بلنكول در حدود 18 کیلومتری جاده اصلی قرار دارد و از بلنكول تا دریاچه‌ی ياشيكول هم 15 کیلومتر دیگر باید راه پیمود. ياشيكول به معنی دریاچه سبز است. این دریاچه در ارتفاع 3700 متری از سطح دریا قرار داشته و 19 کیلومتر طول و 1 تا 4 کیلومتر عرض دارد. همچنين اين درياچه در عمیق‌ترین نقطه، حدود 50 متر عمق دارد.
دمای آب هرگز از 14درجه سانتی‌گراد بالاتر نمی‌رود. آب این دریاچه تازه و صاف است و می‌توان دسته‌های ماهی را در آب‌های کم‌ عمق و جلبک‌های دریایی را که از بین سنگ‌ها روییده‌اند در آب‌های عمیق و زلال آن مشاهده کرد. در طبیعت وحشی کوهستان پامیر مکان‌هایی مانند اين دریاچه بسیار نادرند. 

درياچه ياشيكول (درياچه سبز)

این دریاچه به علّت سدّی که بر رودخانه‌ی علی‌چور بسته شده بوجود آمده است. طول سد 4 کیلومتر و پهنای آن 100 تا 110 متر است. آب از لبه جنوبی سد بیرون می‌ریزد. رود‌خانه غُند از اینجا شروع شده و 200 کیلومتر بعد به رودخانه پنج می‌ریزد. راهی قدیمی روی سد وجود دارد که زمین‌ شناسان در نزدیکی آن گرانیتی پيدا كردند که کتیبه‌ای عربی دارد. بر روی كتيبه مشخّصات سازنده راه نوشته شده است. دهانه رودخانه علی‌چور باتلاقی و پر از جلبك می‌باشد. کم‌عمق‌ترین قسمت شرقی ياشيكول در اینجا واقع شده است. نقطه‌ی سبز رنگ جایی که رود‌خانه به دریاچه می‌ریزد را نشان می‌دهد.

نزدیک دهانه رودخانه علی‌چور چشمه سولفید ‌هیدروژنی[4] وجود دارد كه ايسوق بولاق[5] نام دارد. آب از چهار آب‌ فشان که در دامنه کوه گرانیتی قرار دارند بالا می‌آید. دمای آب آنها به 71 درجه سانتی‌گراد می‌رسد. چشمه با خرابه‌های ساختمانی سفالی(احتمالاً معبد بوده است.) احاطه شده که مردم محلّی آن را مقدّس می‌دانند. ساختمان سفالی کوچک استخری دارد که آب‌گرم چشمه در آن جمع می‌شود. در قسمت شمالی دریاچه صخره‌های گرانیتی شیب‌دار تا نزدیکی آب کشیده می‌شود و فقط زمین باریکی از ساحل چندین متری را برای عبور باقی می‌گذارد.اگر در امتداد کناره شمالی دریاچه حرکت کنید به سدّی بر می‌خورید که دریاچه را به وجود آورده است. یک جاده‌ی ماشین رو از قسمت شمالی تا جایی که رودخانه‌ی بزرگ مرجانه به دریاچه می‌ریزد ادامه دارد امّا پس از آن تا بالای سد فقط یک راه پیاده‌رو وجود دارد. برای رسیدن به کناره شمالی ياشيكول چاره‌ای نیست جز این که از آب کم‌عمق رودخانه‌ی علی‌چور آنجا که به دریاچه می‌ریزد عبور کرد. افسانه‌های زیادی درباره دریاچه وجود دارند. قدیمی‌ترین آنها درباره حیوانی عظیم‌الجثّه به نام شتر‌آبی[6] است که مردم محلّی آن را تعریف می‌كنند. آنها معتقدند که این حیوان در دریاچه زندگی می‌کند. در دریاچه ياشيكول يك سیستم آبی در دست ساخت است که به گردش آب برای مقاصد کشاورزی و نیاز به تولید برق کمک خواهد کرد.
دریاچه بلنكول از ياشيكول بسیار کوچکتر است و با کانال باریکی به آن متّصل می‌شود. آب دریاچه بلنكول آب تازه‌ای است. گیاهان آبی در اینجا رشد می‌كنند و می‌توان اردک‌ها و غازهایی که بر سطح صاف آب شنا كرده و مرغان دریایی که در بالای سر پرواز می‌کنند را اینجا مشاهده کرد. 

درياچه بلنكول

جالب است بدانید که اوّلین ماهی‌گیری در پامیر در این دریاچه انجام شده است. از شهريور تا مهرماه ماهی‌گیران تور‌های خود را برای شکار در دهانه‌ی این رودخانه، آنجا که به دریاچه می‌پیوندد پهن می‌كنند. منطقه دریاچه بلنكول همچنین به خاطر پایین‌ترین سطح دمای ثبت شده در آسیای مرکزی شهرت دارد. بهترین زمان برای بازدید از دریاچه تير تا شهريور است. مسافران می‌توانند شب را در مهمان‌خانه روستای بلنكول در نزدیکی دریاچه بگذرانند. 

[1]. Lakes Yashilkul and Bulnkul
[4]. hydrogen Sulphide spring
[5]. Issyk-bulak
[6]. Tyuya-su

منبع: کتاب دیار تاجیکان، گردآورنده: جواد عابد خراسانی