استان سرسبز و زیبای مازندران با بیش از ۲۳ هزار كیلومتر مربع وسعت و بالغ بر ۲۶ میلیون نفر جمعیت, در حاشیه دریای خزر و همسایگی با استان های گیلان, گلستان, سمنان و تهران قرار گرفته و مشتمل بر ۱۵ شهرستان, ۴۶ شهر, ۴۳ بخش و ۱۱۰ دهستان است كه ۴۳ درصد شهر های آن در طول نوار ساحلی واقع شده است
● بازارها و صنایع دستی
بازار در شهرهای مازندران از عناصر اصلی بافت‌های شهری به شمار می‌رود و كلیه عناصر با توجه به محوریت بازارها شكل گرفته‌اند.
از دیر باز نیز در تمام نقاط این استان بازارهای سنتی و محلی دائر می‌شد و هر یك از آنها با توجه به روز برگزاری بازار و نوع محصولات عرضه شده دارای نام ویژه خود بوده‌اند. در حال حاضر نیز در سطح استان مازندران تعدادی از بازارها و مراكز خرید محصولات و كالاهای ویژه با عنوان بازار ماهی فروشان بابل، تنكابن، ساری، سلمانشهر، چالوس، رامسر، فریدونكنار و محمود آباد، بازار كوزه گران آمل و چالوس، بازار صنایع دستی آمل، بابل، ساری و چالوس، پنچشنبه بازار آمل ، بابل و سلمانشهر، چهارشنبه بازار تنكابن، جویبار و قائم شهر، سه شنبه بازار خرم آباد، یكشنبه بازار تنكابن، جویبار و كیاكلا ، شنبه بازار خرم آباد و شیطان بازار تنكابن همچنان به شیوه سنتی و محلی عرضه مستقیم كالا تشكیل می‌شود و مورد توجه گردشگران نیز قرار می‌گیرد.
صنایع دستی مازندران نیز بی شمار است. لاك تراشی، كچه یا قاشق‌های چوبی، جوله، تاكل، تلم، قالی ،گلیم ، شمد، نمد، جاجیم ،كوب، معرق روی چوب، سفالگری، چادر شب، بافته‌های مختلف حصیری، زنبیل ،گهواره ، تور، جارو ، پالان خورجین ، ابزار های فلزی كشاورزی و تزئینات پشمی یادگار ابتكار ، ذوق و سلیقه انسان های پر تلاش، پویا و متفكری است كه در طی فراز و نشیب‌های زندگی اجتماعی و بر مبنای نیاز شكل گرفته و زینت بخش موزه‌ها و گنجینه‌ها و گویای فرهنگ، اعتقادات و آداب و رسوم نیاكانمان شده است و هم اكنون نیز دست به دست به عنوان تحفه و برگ سبزی به یكدیگر هدیه می شود تا ضمن انتقال به نسل های آینده، تضمین كننده قدمت ، ماندگاری وانس و الفت به تاریخ و فرهنگ كهن ایران زمین باشد.
▪ آشنائی با صنایع دستی استان
صنایع دستی یكی از مظاهر فرهنگی و هنری محسوب می‌شود و هر مصنوع صنایع دستی بازگو كننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی محل تولید آن است و می تواند عامل مهمی در حفظ و احیای و شناساندن فرهنگ و تمدن هر منطقه به حساب آید، از نظر اقتصادی نیز اشتغالزا، ارز آور و جاذب توریست بوده و می تواند به تعادل اقتصادی در یك جامعه كمك شایان توجهی بنماید.
هر چند نمی‌توان برای پیدایش صنایع دستی تاریخ مشخصی را عنوان كرد، ولی می‌توان چنین پنداشت كه تاریخچه هنر صنعت از زمانی آغاز می‌شود كه انسان به مدد اندیشه و قوه تعقل خود توانست با امكانات موجود در طبیعت اولین ابزارها و وسایل را برای بقا و ادامه زندگی خویش بسازد و به همین خاطر می توان گفت یكی از قدیمی‌ترین رشته‌های فعالیت بشر را تشكیل می‌دهد و به موجب برخی از اسناد و مدارك تاریخی، سابقه پیدایش صنایع دستی به عصر حجر می‌رسد، زمانی حدود ۱۰ هزار تا ۱۲ هزار سال قبل از میلاد مسیح.
مازندران كنونی سرزمین پهناورتری است كه در متون تاریخی از آن با نام فرشوارگر و پشتخوارگرا نام برده شده است. در كتیبه‌ها و سنگ نبشته از طبری‌ها به عنوان بهترین تیراندازان، فلاخن اندازان، كمانداران و ... یاد شده است، به‌خصوص در جنگ گوگمل نبرد داریوش با اسكندر مقدونی، دور از واقعیت نیست، اگر چنین بیاندیشیم كه این چنین مردمی حتماً با ساخت انواع ادوات جنگی، وسایل زندگی روزمره و ابزار آلات كشاورزی و صید و شكار آشنائی داشته‌اند و به دلیل وضعیت جغرافیائی مازندران داشتن آب و هوای معتدل زمین‌های حاصلخیز و سر سبز، دامداری، كشاورزی، مواد اولیه متنوع و بسیاری به منظور مرتفع ساختن نیازمندی‌های خویش در دسترس داشته‌اند.
مواد اولیه‌ای كه خود موجبات پدیده‌ای انواع متنوعی از ابزار و ادوات را حصول بخشیده كه امروزه مجموعه همه آنها را تحت عنوان صنایع دستی می‌شناسیم. واحد پژوهش صنایع دستی با هدف اشتغالزائی، زیبائی شناختی اقدام به شناسائی رشته‌های صنایع دستی حفظ ، احیاء و ترویج صنایع دستی نموده است. تاكنون ۶۲ رشته صنایع دستی در استان شناسائی شده كه اقدام به مستند سازی این رشته‌ها شناسائی اساتید، مناطق تولید و تعیین و شناسائی هدف صنایع دستی نموده است.
صنایع دستی رایج استان مازندران عبارتند از : كوزه سفالی، وسایل چوبی مانند كلز، قاشق‌های چوبی، كاجمه، لت چوبی ، منبت كاری، گره چینی، گلیمچه متكازین ،چادر شب نمد ، فرش كلار دشت، توریسم به عنوان یك صنعت درآمد زا و از همه مهم‌تر وسیله ارتباط بین‌الملل و اقوام گوناگون در جهان و آشنایی مردم عالم با همدیگر مورد توجه همه كشورهاست.
استان مازندران سرزمین اسپهبدان و علویان، مظهر دلاوری‌ها و جانفشانی‌ها،دیار اندیشه، شعر، تاریخی با قدمت چندین هزار ساله، فرهنگی كهن ،یادمان‌های تاریخی بی شمار بازمانده از عصر باستان و اسلام با طبیعتی سبز، مردمانی صبور، مهمان نواز و دوست داشتنی، در متون كهن فارسی و كتیبه بیستون از مازندران با نام های(پشتخوارگی)و در اوستا به (پذشخوارگر)ذكر شده، بعدها نیز با عنوان تپورستان،تبرستان و مازندران از آن نام برده شده است.
بر اساس بررسی‌های باستان شناسی،كرانه بحر خزر از مراكز مهم تمدنی ماقبل تاریخ است. كاوش‌های باستان شناسی در غارهای علی تپه حدود۱۲ هزار و ۵۰۰سال قبل و غارهای هوتو و كمربند حدود ۱۰ هزار و ۵۰۰ سال قبل از میلاد به عنوان قدیمی‌ترین پناهگاه انسان‌های اولیه در منطقه شناسایی شده است.
عمده‌ترین ویژگی فرهنگ مردم مازندران زبان و فولكلور آن است. زبان طبری یا مازندرانی، بازمانده زبان ایرانیان قدیم(پارسی میانه)است كه خوشبختانه كمتر از سایر زبان ها تحت تاثیر زبان های بیگانه‌ای چون عربی ، مغولی و تاتاری قرار گرفته است.
زبان مازندرانی با لهجه‌های مختلف در تمامی استان متداول است علاوه بر این لهجه‌های گیلكی در غرب و لهجه‌های مردمانی كه از دیگر شهرها به این استان مهاجرت می كنند، رواج دارد.
منبع: http://www.aftabir.com
دیدگاه خود را بنویسید