معرفی بنا
تیمچه صرافیان آباده، بازمانده‌ای از دوران قاجار، در بافت قدیم شهر آباده (بازار کهنه) واقع شده است. این بنا که حدود 120 سال پیش توسط استاد رضا یزدی ساخته شده، در دو طبقه و با 36 حجره، محلی برای داد و ستد و تجارت بوده است.
مشخصات معماری
- مساحت عرصه: 1080 متر مربع
- مساحت اعیانی: 1050 متر مربع
- تعداد طبقات: دو طبقه
- تعداد حجره‌ها: 36 حجره
- مصالح: آجر، خشت، چوب، گچ
ورودی
درب ورودی تیمچه از جنس چوب است که با ظرافت منبت‌کاری شده و دو کوبه دارد. کوبه سمت چپ مخصوص آقایان و کوبه سمت راست مخصوص خانم‌ها بوده است. سر درورودی بنا به صورت نیم دایره با اشکال شیر و گل و بوته گچکاری شده است.
حیاط
پس از ورود به تیمچه، دو حجره در چپ و راست وجود دارد که محل کسب دو برادر بوده است. بالای این دو حجره، دو اتاق برای استراحت تعبیه شده است. در وسط حیاط، حوض سنگی زیبایی به ابعاد 4 در 3 متر قرار دارد.
حجره‌ها
حجره‌های تیمچه صرافیان در دو طبقه ساخته شده‌اند. از اتاق‌های طبقه بالا برای استراحت تجار و مسافرین استفاده می‌شده است. درب حجره‌ها به صورت کشویی به طرف بالا و پایین باز و بسته می‌شود. سقف حجره‌ها با چوب‌های حاشیه‌دار به ابعاد 30 در 20 سانتی‌متر پوشیده شده و کف آنها با خشت‌های آجری مربع شکل فرش شده است.
مالکیت
مالک اصلی این بنا حاج محمد صادق لطفعلی‌خان بوده است. وی بعدها این بنا را به یک نفر شیرازی به نام حاج باقر می‌فروشد و از او به دو پسرش حاج احمد و حاج محمود صرافیان به ارث می‌رسد.
فعالیت‌های تجاری
حاج احمد و حاج محمود صرافیان در این تیمچه به داد و ستد و تجارت مشغول بوده‌اند. آنها کالاهایی مانند چای، قاسنی، کشمش، فرش، بادام و کتیرا صادر می‌کرده‌اند و بیشترین واردات آنها خشکبار بوده است.
قپانی
در وسط حیاط این ساختمان قپانی (ترازویی) بزرگی وجود داشته که اجناس تجاری به وسیله آن وزن می‌شده است.
مراسم مذهبی
این دو برادر برای نذر خود در ایام سوگواری سید و سالار شهیدان (علیه السلام) بانی مراسم خطابه، تعزیه و روضه خوانی در این محل بوده‌اند. منبری قدیمی از آن زمان هنوز در این ساختمان موجود است.
قرائت خانه
یکی از حجره‌های این تیمچه به قرائت خانه مشهور است. این محل برای خواندن نشریات و روزنامه‌های منتشر شده در آن روزگاران بوده است.
نامگذاری
نام این تیمچه به دلیل فعالیت حاج احمد و حاج محمود صرافیان در زمینه صرافی و تبحر آنها در شناسایی پول‌های خارجی، به نام صرافیان نامگذاری شده است.
ثبت در فهرست آثار ملی
تیمچه صرافیان آباده به شماره 1932 در سال 1376 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مالکیت فعلی
این بنا هم اکنون در تملک میراث فرهنگی و شهرداری آباده است.
جاذبه‌های گردشگری
علاوه بر خود تیمچه صرافیان، جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز در نزدیکی آن وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به مسجد جامع، بازار سنتی آباده، و باغ‌های مصفا اشاره کرد.
بازدید از تیمچه صرافیان آباده، فرصتی برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ و معماری ایران در دوره قاجار است.
دیدگاه خود را بنویسید