تاریخچه قلعه جوق به طور دقیق مشخص نیست، اما قدمت آن به دوران تاریخی و اسلامی می‌رسد. بقایای شهر باستانی، گوردخمه، برج و دستکندها در این مجموعه، هر کدام گویای دوره‌ای خاص از تاریخ هستند. شهر تاریخی قلعه جوق، زمانی آباد و پر رونق بوده و ساختارهای معماری آن، نشان از سبک زندگی مردمان آن دوره دارد. گوردخمه با 15 اتاقک، محل دفن افراد در گذشته بوده و برج سنگی، به عنوان برج دیده‌بانی یا برج خاموشان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. دستکندها نیز احتمالاً به عنوان محل سکونت یا پناهگاه کاربرد داشته‌اند. مجموعه قلعه جوق به عنوان یک اثر ملی ثبت شده است و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی در آن، اطلاعات ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ منطقه را به دست خواهد داد.

مجموعه قلعه جوق در استان همدان، شامل چهار بخش مجزا است که در دامنه کوه‌های اطراف روستای قلعه جوق واقع شده‌اند:

1. شهر تاریخی: بقایای یک شهر باستانی با ساختارهای معماری قابل مشاهده

2. گوردخمه: غاری در ارتفاع بیش از 10 متری از سطح زمین با 15 اتاقک 2 در 2 متر

3. برج: برجی سنگی مشرف به محوطه شهر تاریخی، یادآور برج‌های خاموشان

4. دستکندها: حفره‌هایی شبیه تابوت در دامنه کوه‌ها که در دل سنگ تراشیده شده‌اند

قدمت این مجموعه به دوران تاریخی و اسلامی می‌رسد و هر بخش از آن، داستان‌های ناگفته‌ای از گذشته را در خود جای داده است.

شهر تاریخی قلعه جوق:

  • بقایای این شهر باستانی، نشان از رونق و آبادانی آن در دوران گذشته دارد.
  • ساختارهای معماری قابل مشاهده، گویای سبک زندگی و فرهنگ مردمان آن دوره است.

گوردخمه:

  • این غار دستکند، محل دفن افراد در دوران‌های گذشته بوده است.
  • 15 اتاقک در داخل غار، نشان از تعدد تدفین‌ها در این مکان دارد.
  • ارتفاع زیاد غار از سطح زمین، دشواری دسترسی به آن را نشان می‌دهد.

برج:

  • این برج سنگی، به عنوان برج دیده‌بانی یا برج خاموشان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
  • موقعیت مشرف به شهر تاریخی، دید وسیعی را به ساکنان آن زمان ارائه می‌داده است.

دستکندها:

  • این حفره‌های سنگی، احتمالاً به عنوان محل سکونت یا پناهگاه مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند.
  • تراشیدن آنها در دل سنگ، نشان از مهارت و ظرافت ساکنان آن دوره دارد.

مجموعه قلعه جوق، به عنوان یک اثر ملی ثبت شده است و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی در آن، اطلاعات ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ منطقه را به دست خواهد داد.

علاقه‌مندان به تاریخ و باستان‌شناسی می‌توانند با بازدید از این مجموعه، سفری به دل تاریخ داشته باشند و از رمز و رازهای آن آگاه شوند.