سنگ افراشته‌ها، که به سنگ قبر، سنگ مزار، استوانه و پلاک نیز معروف هستند، از دیرباز به عنوان نشانه‌ای برای محدود کردن محل دفن و گرامیداشت یاد و خاطره فرد متوفی مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. این سنگ‌ها که در گذر زمان، حامل اطلاعات ارزشمندی در خصوص تاریخ، فرهنگ و باورهای جوامع مختلف شده‌اند، به عنوان رازگویان خاموش تاریخ، دریچه‌ای به سوی گذشته را به روی ما می‌گشایند.
تاریخچه:
- قدمت استفاده از سنگ افراشته‌ها به دوران پیش از تاریخ باز می‌گردد.
- در ایران، شواهد استفاده از سنگ افراشته‌ها از دوره هخامنشیان به بعد مشاهده شده است.
- در دوره اسلامی، استفاده از سنگ افراشته‌ها با نقوش و کتیبه‌های گوناگون رواج پیدا کرد.
انواع سنگ افراشته‌ها:
- سنگ افراشته‌های ساده:
- این نوع سنگ‌ها فاقد هرگونه نقش و نگار هستند و فقط برای مشخص کردن محل دفن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- سنگ افراشته‌های دارای نقش:
- این نوع سنگ‌ها دارای نقوش مختلفی از جمله گل و گیاه، حیوانات، انسان و آیه‌های قرآنی هستند.
- سنگ افراشته‌های دارای کتیبه:
- این نوع سنگ‌ها دارای کتیبه‌هایی هستند که شامل اطلاعاتی در خصوص نام، تاریخ تولد و وفات، شغل، مقام و منصب فرد متوفی می‌شود.
اهمیت:
- سنگ افراشته‌ها به عنوان منابعی ارزشمند برای مطالعات تاریخی، فرهنگی و اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- این سنگ‌ها اطلاعات دقیقی در خصوص آداب و رسوم مربوط به مرگ و میر در جوامع مختلف ارائه می‌دهند.
- نقوش و کتیبه‌های موجود بر روی سنگ افراشته‌ها، بازتابی از باورها و اعتقادات مردم در زمان‌های مختلف هستند.
ملاحظات:
- در حال حاضر، بسیاری از سنگ افراشته‌ها در معرض خطر تخریب قرار دارند.
- عوامل طبیعی مانند باد، باران و تابش آفتاب و عوامل انسانی مانند غارتگری و ساخت و ساز، از جمله عوامل تخریب سنگ افراشته‌ها هستند.
- حفاظت و نگهداری از سنگ افراشته‌ها به عنوان میراثی ارزشمند، از وظایف مهم ما در قبال نسل‌های آینده است.
با مطالعه و بررسی سنگ افراشته‌ها، می‌توانیم به درک عمیق‌تری از تاریخ، فرهنگ و باورهای جوامع مختلف دست پیدا کنیم. این سنگ‌ها، به عنوان راویان خاموش تاریخ، داستانی از گذشته را برای ما بازگو می‌کنند که شنیدن آن، خالی از لطف نیست.
دیدگاه خود را بنویسید