تاجیکستان
زبان و خط در تاجیکستان
/post-589تاجیکستان کشوری فارسی زبان است، که مردم آن به گویش فارسی تاجیکی سخن میگویند. اکنون در این کشور از خط استاندارد شدهٔ سیریلیک برای نگارش زبان فارسی استفاده میکنند، در حالی که دو کشور دیگر فارسی زبان یعنی ایران و افغانستان از خط فارسی استفاده میکنند، که بیش از هزار سال است، برای نگارش زبان فارسی استفاده میشود.
آموزش الفبای سریلیک
/post-588الفبای سیریلیک که عمدتاً در روسیه و برخی از کشورهای اروپای شرقی استفاده میشد، پس از تأسيس دولت شوروی در دهه 1920 در قلمرو آسیای میانه نیز رواج یافت. به این ترتیب، فارسی زبانان آسیای میانه به جای استفاده از الفبای فارسی، در نوشتههای خود حروف سیریلیک را به کار گرفتند. در تاجیکستان که بیشتر مردم به زبان فارسی سخن میگویند، الفبای سیریلیک به الفبای زبان تاجیکی معروف است.
پوشش ملی مردم تاجیکستان
/post-587استفاده از لباسهای اروپایی در بین مردم تاجیک پس از سلطه روسها بر آسیای میانه از اواخر قرن نوزدهم رایج شد و نامهای بسیاری برای پوشاکهای نو وارد زبان نوشتاری مردم شد؛ واژههایی مثل کاستیوم(کت) بریوک(شلوار) پلتا(پالتو) و پلش(بارانی).
کروکی بعضی از قلههای تاجیکستان
/post-586به طور کلّی میتوان گفت: كشور تاجیکستان از سه حوزه عظیم کوهستانی تیانشان، آلای و پامیر با ارتفاعی بین 300 و 7496 متر از سطح دریا تشکیل شده است. این سرزمین عموماً به مناطق طبیعی زیر با آبوهوای متغیر از ریزگرمسیری تا برف دائمی تقسیم میشود:
روستا و درّه زيبای يغناب
/post-585درّه یغناب تقریبا از 150 كیلومتری شمال پایتخت تاجیكستان (شهر دوشنبه) شروع میشود. درّه كمی قبل از گذرگاه انزاب شروع شده و حدود 60 كیلومتر طول دارد. درّه توسط رودخانههای كومبیل[3] و برزنگا[4] شكل گرفته كه از یخچالهای طبیعی تقاطع كوهستانی تاكالی[5] سرچشمه میگیرد. انشعابات رودخانههای یغناب به رودخانه زرافشان جاری میشود و محدودهی زرافشان را از محدوده حصار جدا میكند. قسمت بالایی درّه به دلیل چمنزارهای باشكوه به دامنه كوههای آلپ مشهور میباشد. منطقه جمعیت دائمی ندارد. تنها در تابستان چوپانها، گاوهایشان را برای چرا به اینجا میآورند.
مجتمع حضرت بابا در استروشن (شاهكار منبّتكاري در آسياي ميانه)
/post-579مجتمع حضرتبابا در قسمت شمال شرقی دهكده چهاركوه كنونی واقع شده و شامل ساختمانهای مذهبی متعدّدی است كه در امتداد يكديگر و روبروی آرامگاه يك روحانی قرار گرفته است. جمعيّت محلّی روحانی را هستی پادشاه يا هستی امير يا امير حمزه صاحبقران مینامند.(صاحبقران به معنی استاد و منظومهی ستاره خوش يمن میباشد.)
مجموعه معماری حضرت شاه در استروشن
/post-578مجتمع معماری تاريخی حضرت شاه در بخش قديمی شهر استروشن واقع شده كه متشكل از 3 ساختار مذهبی است. آرامگاه حضرت شاه، آرامگاه خدايار ولعمی و مسجد حضرت شاه و(همچنين مسجد نمازگاه) كه به شكل نيم دايرهای اطراف يك چشمه آب چيده شدهاند. حضرت شاه نام روحانی است كه در آنجا تدفين شده. طبق افسانههای شفاهی وی برادر كاظم بن عباس است كه به طور فرضی در قرن يازدهم در مجتمع شاه زند سمرقند تدفين شده و عموزادهی حضرت محمّد(ص) میباشد. در قديم قبرستان، مدرسه، گورخانه و نگارخانه در مجاورت آرامگاه وجود داشت. طبق اسناد ضبط شده دوازده قاری قرآن در شش حجره در آرامگاه زندگی میكردند و برای روح متوفّی كه در قبرستان همجوار دفن میشود طلب مغفرت كنند.
استروشن (اوراتپّه)
/post-577استرفشن يا استروشن (اوراتپّه سابق) شهری موزهای و مركز هنرهای دستی و تجارت باستان است. استروشن يكی از قديمیترين شهرهای آسيای مركزی است كه در سال 2002 دو هزار و پانصدمين سال خود را جشن گرفت. اين شهر در 73 كيلومتری خجند واقع شده است. پارسيان آن را كوراكده و سغديان آن را كوروشكده مینامند. پژوهشگران معاصر آن را با سيروپول باستانی شناختهاند. در قرن ششم قبل ميلاد مسيح شهر با 3 رديف ديوار قلعهدار شده و با قلعهای به طول 6000 متر احاطه شده كه بدليل بازگانی پرمنفعت و صنعتگری ماهرانه آن بسيار مشهور بود.
موزه تاريخی شهر خجند
/post-576موزه تاریخی شهر خجند چندين سال پیش گشایش یافت. اين موزه هم اکنون به مهمترین مکان دیدنی شهر تبدیل شده و بازدید از آن جزء برنامههای حتمی ميهمانان دوّمین شهر بزرگ تاجیکستان است. نمای ساختمان آن که به استحکامات عظیم باستانی میماند، یادآور دژ بزرگی است که زمانی در کرانۀ رود سیر(سیحون) خودنمایی میکرد و گویا در سدۀ چهارم پیش از میلاد دیدبانگاه لشکر اسکندر مقدونی بوده است. بازماندههای آن دژ کهن را میتوان درست در کنار همین ساختمان جدید امروزي به نظاره نشست. در واقع بنای جديد موزه تاریخی خجند در گوشۀ راست همان دژ باستانی بنا شده است.
مقبره شيخ مصلح الدّين خجندي
/post-575مجتمع ساختمانی مذهبی بزرگی به نام مقبره شيخ مصلحالدّين در مركز تاريخی شهر خجند واقع شده و به نام مصلحالدّين خجندی كه شاعر و حاكم شهر بوده و در قرن دوازدهم میزيسته نامگذاری شده است. زندگینامه وی به نام مناقب[1] حفظ و نگهداری شده است. بر طبق افسانه قومی شيخ مصلحالدّين فرد شگفتانگيز و مقدّسی بوده است. بعد از مرگش وی ابتدا در روستای اونجی به خاك سپرده شد كه در حومه خجند قرار دارد. مدّتی بعد پيروانش خاكستر شيخ را به مكانی كه هم اكنون مقبره اوست منتقل كردند و آرامگاه بزرگی بر روی قبرش ساختند.