تاریخی

گنبد جبلیه

/post-335

گنبد جَبَلیه‌ که «گنبد گنج»، «گنبد گبری» و «جبل‌سنگ» نیز نامیده می­شود، یادگاری از دوران سلجوقی در بخش شرقی شهر کرمان‌ است. گفته می­شود که نامیده شدن این گنبد به جبل‌سنگ به دنبال کاربرد فراوان سنگ در ساخت این سازه بوده است. نوشته شده که کاربرد گنبد جبلیه آرامگاهی بوده است و با آیین زرتشت و دوران شاهنشاهی ساسانی پیوندی داشته که در نام گنبد گبری نیز دیده می­شود.


گنبد هارونیه

/post-334

گنبد هارونیه در شهر توس، به فاصله 25 کیلومتری شمال‎غربی مشهد و 600 متری آرامگاه فردوسی قرار گرفته است که آن را کهن‎ترین بنای بر جای مانده در شهر توس می‎د‎انند. جایی شبیه به مقبره یا خانقاه که یادگاری است از قرن هشتم هجری قمری. هارونیه را به «امام محمد غزالی» نسبت می‎دهند چرا که در کنار این بنا، سنگ سیاهی به عنوان یادبود امام محمد غزالی از عرفای سده پنجم و ششم هجری به چشم می‎خورد.


قلعه والی

/post-333

قلعه والی ایلام یکی از بناهای زیبای دوران قاجار در دشت میان کوهی ایلام و در بالای تپه چگا میرک (در محله‌ای به نام حسین‌آباد فیلی) در سال ۱۳۲۶ هجری قمری در زمینی به بزرگی ۲۵۰۰ مترمربع  به دستور (غلام رضا خان والی) ساخته شده ‌است. بعد از این که ساخت قلعه والی به پایان رسید، غلام رضا خان دستور داد تا کتیبه‌ای به طول ۱۸۰ سانتی‌متر به خط نستعلیق حکاکی و سپس بر بالای ورودی شرقی بنا نصب شود، ولی در جریان جنگ تحمیلی این کتیبه سقوط کرد و هم‌اکنون نیز در بخش دیگری از قلعه نگهداری می‌شود. در ضلع شمالی قلعه‌ی والی، قسمت شاه‌نشین آن قرار دارد که بسیار بزرگ‌تر از بقیه اتاق‌های قلعه است.


موزه هفت تپه

/post-332

شوش از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های دنیا به‌شمار می‌رود و با آثار جهانی مثل معبد چغازنبیل و کاخ آپادانا زبانزد جهانیان است. از جاذبه‌های باستانی شوش، محوطه هفت‌تپه است، محوطه‌ای که در آن موزه‌ای دیدنی به همین نام وجود دارد. در فصل دوم حفاری هفت‌تپه با توجه به کثرت و اهمیت آثار به‌دست‌آمده نیاز به ساخت موزه‌ای محلی در جوار محوطه‌ی تاریخی مطرح شد که که کارکرد این مرکز پژوهشی را داشته باشد. به این ترتیب عملیات ساختمانی موزه در یک طبقه در بهار سال 1349 آغاز و با اتمام عملیات موزه در اردیبهشت ماه سال 1352 افتتاح شد. با شروع جنگ تحمیلی در سال 1359 این موزه تعطیل شد و بخشی از اشیای آن به تهران انتقال یافت. پس از انجام تعمیرات موزه حدود ۲۰ سال بعد در اسفند ماه سال 1380 این مکان به‌عنوان موزه ونمایشگاه آثار مطالعاتی پروژه‌های هفت تپه وچغازنبیل مجدداً بازگشایی شد.


کاخ موزه گرگان

/post-331

کاخ موزه گرگان که از مراکز فرهنگی شهر گرگان، مرکز استان گلستان، به ­شمار می رود تاريخ و فرهنگ اين منطقه باستاني را روايت مي­كند. کاخ موزه در محوطه­ ی پارک شهر (کتابخانه‌ی سابق) واقع در مرکز شهر گرگان، یکی از ۱۲ کاخ خانواده پهلوی در کشور و محل اقامت این خانواده در منطقه شمال کشور در كنار مجموعه­ ای از ساختمان­های اداری از جمله شهرداری، ثبت احوال، مدرسه ايرانشهر و اداره­ ی پست گرگان بنا شد.


مسجد جامع مرند

/post-330

مسجد جامع مرند در مرکز شهر مرند واقع شده است. مطابق کتیبه‌ی موجود در گنبدخانه به تاریخ 485 ه.ق، این بنا قدیمی‌ترین و سالم‌ترین شاهد معماری تاریخ‌دار در شمال‌غرب ایران می‌باشد. طبق کتیبه‌ی محراب مسجد، این بنا در سال 731 ه.ق در زمان سلطنت ابوسعید بهادرخان با اختصاص مالیاتی که از سرزمین‌های غیر مسلمان دریافت می‌شد مرمت و توسعه یافته است. ویلبر پیرامون این بنا می‌نویسد: « اول اتاق گنبدخانه با پلان مربع با سه ورودی در اطراف، در دوره‌ی سلجوقیان ساخته شده است.


مزارات بیلانکو

/post-329

بیلانکوه یا ولیانکوه از محلات تاریخی شهر تبریز است. شهرت این محله به "بیلانکوه" را به وجود مدفن اکابر، اولیاء و عرفای تبریز در آن منسوب می‌کنند. مزارات بیلانکوه همواره از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. مرقد و مزار بزرگانی چون "اخی سعدالدین" (عارف نامدار قرن ششم هجری)، "کمال‌الدین مسعود خجندی" (شاعر و عارف قرن هشتم هجری)، "کمال‌الدین بهزاد هراتی" (نگارگر بزرگ قرن دهم) و جز آن در این محله واقع شده‌اند. با توجه به بررسی‌های صورت گرفته به نظر می‌رسد بیلانکوه محله‌ای با قدمت قریب به یک هزار سال می‌باشد.


ربع رشیدی

/post-328

مجموعه‌ی ابواب‌البری ربع رشیدی در شمال‌شرق شهر تبریز قرار دارد که هسته‌ی اولیه‌ی آن در اوایل قرن نهم هجری در اوج دوران طلایی حکومت ایلخانان مغول به دست وزیر مدبر، خواجه رشیدالدین فضل‌الله همدانی ساخته شده است. پس از رشیدالدین این مجموعه‌ی عظیم شهری ویران و غارت شد و در دوران وزارت فرزندش خواجه محمد دوباره مرمت و احیا گردید.


عمارت تومانیانس وینق

/post-327

عمارت تومانیانس روستای وینق نام اثری تاریخی به جای مانده از دوران قاجار است که در غرب روستای وینق بر فراز تپه‌ای سنگی قرار دارد. این بنا توسط سرکیس تومانیانس ارمنی ساخته شده و به همین دلیل ویژگی‌های یک اثر ایرانی، اسلامی را ندارد و به سبک عمارت‌های قرن نوزدهم اروپا و روسیه می‌باشد.


کاروانسرای خواجه نظر

/post-326

کاروانسرای خواجه نظر در شهرستان جلفا و در مجاورت رودخانه‌ی ارس و پل ضیاء‌الملک واقع شده است. چنین به نظر می‌رسد که همراستا با اقدامات شاه عباس اول در راستای احداث و تعمیر 999 کاروانسرا در مرزهای ایران، این بنا توسط خواجه نظر احداث شده است.


عمارت ال گلی

/post-325

"شاه گلی" یا "ائل گلی" یکی از مهم‌ترین گردشگاه‌های شهر تبریز است که در جنوب‌شرق آن و در ۷ کیلومتری مرکز شهر واقع شده ‌است. این مکان در زمان آق‌قویونلوها ایجاد شده و در دوره‌ی صفویان گسترش یافته ‌است. شاه‌گلی تا پیش از روی‌کارآمدن صفویان، بزرگترین منبع ذخیره آب جهت آبیاری باغ‌های مناطق شرقی تبریز تا دروازه تهران و تپلی‌باغ بوده ‌است. در دوران قاجار در پیرامون استخر شاه‌گلی خیابان‌هایی جهت عبور و مرور احداث گردید و در جوار این معابر، درختان تبریزی، بید مجنون و گل‌های اطلسی متعددی در چندین ردیف جهت تزئین گردشگاه و پاکی آب و هوا کاشته شد.


مسجد استاد و شاگرد (علائیه) تبریز

/post-324

این بنا در سال 742 ه.ق توسط امیر شیخ حسن چوپان ملقب به علاءالدین ساخته شده است و بدین جهت ابتدا به "علائیه" و گاه به اعتبار خان مغولی – یعنی سلیمان، نواده‌ی هلاکوخان- "سلیمانیه" نیز نامیده شده است.


برج خلعت پوشان

/post-323

حدود پنج کيلومتري شرق تبريز در روستاي کرگج از دهستان باسْمَنج برج آجري بلندي وجود دارد که به برج خلعت پوشان معروف  است. اين ساختمان از آثار دوران صفوي مي‌باشد و در دوره‌ی قاجار نيز در اين بنا خلعت اعطائي پادشاهان ايران بر دوش فرمانداران و خدمت‌گزاران محل انداخته مي‌شد. اين برج داراي شانزده پهلو و سه طبقه است.


خانه حیدرزاده تبریز

/post-322

خانه حیدرزاده عمارت تاریخی واقع در منطقه‌ی مقصودیه شهر تبریز است که در سمت جنوب ساختمان شهرداری تبریز قرار دارد. هیچ سندِ تاریخی مبنی بر زمان احداث این خانه در دست نیست اما تحقیقات نشان می‌دهند که این خانه در حدود سال ۱۸۷۰ توسط حاجی حبیب لک ساخته شده است. بنا در سال ۱۳۷۸ شمسی در فهرست میراث ملی ایران با شماره ۲۵۲۴ به ثبت رسید. خانه حیدرزاده ۹۰۰ مترمربع مساحت دارد و دارای دو طبقه می‌باشد. این خانه دو حیاط اندرونی و بیرونی دارد که توسط ساختمان از یکدیگر جدا شده‌اند.


خانه بهنام

/post-321

خانه‌ی بهنام یکی از ساختمان‌های تاریخی شهر تبریز است که در اواخر دوران زندیان و اوایل دوران قاجار به عنوان یک خانه‌ی مسکونی ساخته شده است. در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار، این خانه نوسازی و با نقاشی‌هایی تزیین شد. ساختار کلی بنا شامل یک ساختمان اصلی، به عنوان ساختمان قشلاقی و یک ساختمان کوچک به عنوان ساختمان ییلاقی است. مانند بسیاری از خانه‌های قدیمی ایرانی، این خانه دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی است.


گورستان مشایخ شادآباد

/post-320

شادآباد در 10 کیلومتری غرب تبریز و در دهستان باسمنج قرار دارد. در حال حاضر گورستان از طريق یکی از منشعبات مسیر اصلی اتوبان تهران–تبریز قابل دسترسی می‌باشد. در سرتاسر گورستان مقابری وجود دارد که حاصل صناعت هنرمندان مسلمان قرون هفتم الی نهم ه.ق می‌باشد. مجموعه مقابر سنگی روستای شادآباد را می‌توان در قالب گنجینه‌ای از مواد فرهنگی کهنی معرفی کرد که تا کنون به علت دوری از انظار شهروندان و محدودیت تردد و دسترسی به محوطه‌ی گورستان، ناشناخته و مغفول مانده‌اند. شیوه‌ی ایجاد مقابر بدین گونه بوده است که پس از حفر زمین به عمق تقریبی دو متر جهت ایجاد اتاقک تدفینی، دیوارهای اطراف اتاقک را با سنگ و ملات آهک کار کرده و پس از قرار دادن فرد متوفی در حالت چمباتمه وی را با هدایای فراوان به خاک می‌سپردند.


بقعه‌ی شیخ شهاب الدین اهری

/post-319

شیخ شهاب الدین محمود اهری از عرفای معروف قرن هفتم و هشتم هجری قمری بوده است. بنای این بقعه منسوب به شاه عباس اول صفوی است. ساخت حصار خشتی و گلی محوطه را نیز به امیرتیمور گورکان نسبت داده‌اند. این بنا در اواخر قرن دوزادهم هجری قمری توسط مصطفی‌قلی خان، حاکم منطقه مورد مرمت قرار گرفته است. مولف کتاب آثار باستانی آذربایجان، شیخ شهاب الدین را از نوادگان شیخ شهاب الدین سهروردی معرفی کرده که نسب او به ابوبکر، خلیفه‌ی اول می‌رسد. بنای فعلی بقعه منسوب به دوره‌ی صفویان است.


مجموعه حمام و قلعه ی کردشت

/post-318

روستای کردشت از توابع شهرستان جلفا در استان آذربایجان شرقی از نظر استراتژیکی نقش مهمی در تاریخ ایران ایفا کرده و شاهد رشادت‌های ایرانیان در جنگ‌های ایران و روسیه در دوره‌ی قاجار بوده است. علاوه بر این، عباس میرزا، ولیعهد قاجار، این منطقه را به‌عنوان پایگاه خود در برابر ارتش روس انتخاب کرد و به مقابله با تجاوز آن‌ها پرداخت. بر اساس متون تاریخی این مجموعه به دستور وی در همین دوران بنا شد و دارای ۸ عمارت تاریخی است که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به حمام و قلعه کردشت اشاره کرد. حمام کردشت در زمان سلطنت شاه عباس صفوی و به دستور وی احداث گردید. این بنا در دوره‌ی صفویه حمام خانی بود و فقط پادشاهان حق استفاده از آن را داشتند ولی پس از دوره‌ی صفویه و در آغاز دوره‌ی قاجاریه، این بنا به دستور پادشاه وقت "آقا محمدخان قاجار" تغییراتی را به خود دید و برای استفاده‌ی عموم مردم دایر گردید. آهک‌ بری‌های موجود در این بنا شایان اهمیت و توجه خاصی است.


هتل و کاروانسرای یام

/post-317

طی دوره‌ی ایلخانی به جهت ایجاد ارتباط بین خانات محلی در سرتاسر امپراطوری با خان مرکزی، سیستم پستی تأثیرگذاری تحت عنوان "یام" ابداع شد که شامل تعویض چاپارهای تازه‌ نفس در ایستگاه‌هایی به فاصله‌ی مشخص از یکدیگر بود. وجود اسب‌های تازه‌ نفس در این ایستگاه‌ها چنین امکانی را فراهم می‌آورد تا فرد حامی پیغام مسافت قریب به 300 کیلومتر را در یک روز طی کند. سیستم یام در سه سطح مختلف آماده‌ی ارائه خدمات بود؛ در سطح دوم، پیام‌ها توسط افرا پیاده منتقل می‌شد. در سطح اول، انتقال پیام توسط افردا سواره بر اسب صورت می‌گرفت که بسته به میزان مسافت طی شده در مکان‌هایی توقف و استراحت می‌کردند.


گنبد غفاریه

/post-316

گنبد غفاریه در شمال‌غربی شهر مراغه و در کنار رودخانه‌ی صوفی‌چای قرار گرفته ‌است. از نظر نوع نقشه به طور کلی شبیه به مقبره‌های برجی قدیمی‌ترِ مراغه است و از نظر فرم ساخت و نغول‌های سطوح دیوار بسیار شبیه به گنبد سرخ می‌باشد. آندره گدار یک جفت چوب چوگان را که در تزئینات این بنا دیده می‌شود، نشان خانوادگی امیر شمس‌الدین قره سنقر می‌داند که در زمان ابوسعید حاکم ناحیه‌ی مراغه بوده است.


معبد مهر مراغه

/post-315

عبادتگاه اسرارآمیز زیرزمینی که طبق شواهد باستان‌شناسی تاریخ اولیه‌ی آن مربوط به دوران اشکانیان در ایران می‌باشد در 12 کیلومتری رصدخانه‌ی مراغه قرار دارد. این معبد به عنوان کهن‌ترین معبد مهرپرستی در ایران شناخته شده است. مهرپرستی از مذاهبی می‌باشد که قبل از زرتشتی‌گری در ایران رایج بوده است و میترا که خدایی در قالب آفتاب می‌باشد مورد پرستش مردم سرزمین‌های مختلف از هند تا اروپا بوده است. در مهرپرستی اعتقاد بر این است که میترا الهه‌ای است که در داخل غار متولد شده است، بنابراین، پرستش مهر در هر غاری که نشانه‌ای از آن باشد رایج بوده است.


غازانیه

/post-314

با انتخاب آذربایجان به پایتختی حکومت ایلخانی در دوره‌ی آباقا و پس از آن در دوره‌ی غازان، ساخت بناهايی برای رشد پايتخت جديد جهان اسلام- تبریز- ضروری شمرده می شد تا جائی كه نياز به مكان‌يابی يك منطقه‌ی پرتوان زيستی همانند "شام" غير قابل اجتناب می نمود.


تپه باستانی حسنلو

/post-313

تپه‎ های باستانی با تپه ‎های معمولی تفاوت بسیار دارند. لایه‎های مختلف باستانی در درازنای تاریخ بر روی یکدیگر ساخته شده و در طول سالیان بعد جایشان را به تمدن بعدی می‎دهند. تپه حسنلو نیز یکی از تپه‎های باستانی ایران است که آثار منحصربه‎فرد تاریخی مانند جام زرین حسنلو را در دل خود جای داده است. حسنلو بقایای باستانی تمدنی کهن، بر روی تپه‎ای با قطر متوسط 265 متر است که در ارتفاع ۲۰ متری قرار دارد.


قلعه ضحاک

/post-312

قلعه ضحاک که در گویش بومی «نارین قلا» نیز خوانده می­شود، در ۲۰ کیلومتری جنوب خاوری شهرستان هشترود، درون بخش مرکزی، دهستان علی‌آباد و ۵ کیلومتری جنوب روستای عربلو در استان آذربایجان شرقی جای دارد.


پل سردار زنجان

/post-311

«پل سردار» یکی از سه پل روی رودخانه زنجان رود است، که در پیرامون شهر زنجان و بر سر راه به تکاب و تخت سلیمان جای دارد. این یادگار قاجاری که نامش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، در گویش بومی با نام «قلتوق» شناخته می­شود. قلتوق نام روستایی در بخش مرکز زنجان است که دژی قاجاری نیز دارد.


پل شاه عباسی کرج

/post-310

با ورود به شهر کرج از سمت خاوری، پلی تاریخی به چشم می‎آید که به نام ­های «پل دختر»، «پل سلیمانیه»، «پل شاه عباسی» و «پل خاتون» شناخته می‌شود. ساخت پل دختر کرج به دوران سلجوقیان می­ رسد. این پل که در کنار ساختمان «صمصام» جای دارد یادگاری برجای مانده از سده های پنجم و ششم، بر سر راه ری به قزوین است.


کوشک اردشیر

/post-309

کوشک اردشیر در دشت «پُشت پَر» و در نزدیکی روستایی خوش آب و هوا به همین نام، در بخش ارم از شهرستان دشتستان، در نزدیکی 150 کیلومتری خاور شهر بوشهر و در جنوب خاوری شهر کازرون جای دارد. این یادگار باستانی بر جای مانده از دوران اردشیر یکم پایه­ گذار شاهنشاهی ساسانی است و از همین رو با کاخ اردشیر در فیروزآباد همانندی دارد. کوشک اردشیر در شمار فهرست آثار ملی ایران است.


عمارت ملک

/post-308

عمارت ملک مرتفع‌ ترین بنای قاجاری در جنوب ایران است که با هزینه و دستور «محمد مهدی ملک التجار سوم» و به دست فرانسوی­ها ساخته شده است. خاندان ملک التجار یک خاندان کازرونی بودند که در آغاز پادشاهی قاجار پا به بوشهر گذاشتند. فرزندان این خاندان چنان در بوشهر جا افتادند که از نام خانوادگی آن‎ها پسوند «کازرونی» را برداشته و پسوند «بوشهری» جایگزین شد.


دخمه سنگی فخریگاه

/post-307

با نزدیک شدن به دخمه فخریگاه، تابلوی راهنمایی باعث شگفتی گردشگران می‎شود. «قدمت: هزاره اول پیش از میلاد» و پس از آن، دخمه‎ای در دل کوه خودنمایی می‎کنند که دو ستون سنگی، دهانه آن را از پس سالیان دور و دراز استوار کرده‎اند. به جز حفره‎ای که به چشم می‎آید، راه ورودی دیگری به داخل دخمه وجود ندارد و باید از کوه بالا رفت تا به دهانه آن رسید.


بازار سرپوشیده شاهرود

/post-306

بازار سرپوشیده شاهرود یادگاری از دوران قاجار است که در میانه شهر شاهرود استان سمنان جای دارد. سرپوشیدگی بازار شاهرود یکی از ترفندهای معماری آن بوده که پیرو ساخت بازار در سرزمینی با آب و هوای کویری بنا شده‌ است. جدای از سرپوشیدگی می­ توان از گنبدسازی با خشت و آجر برای رویارویی با گرمای کویر و پایین نگه­داشتن دمای هوا یاد کرد. هم‌چنین شالوده سازه بازار از خشت خام است.


باغ شوکت آباد

/post-305

باغ شوکت‌آباد یک نمونه از باغ‌های ایرانی است که در اطراف بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی و توسط اسماعیل‌خان شوکت الملک از خاندان علم احداث شده است. باغ ایرانی یکی از شاخصه‎های شهرهای کویری ایران است. جنگلی در میانه بیابان، و این همان چیزی است که شکوه علوم و فناوری‎های تاریخ ایران را در کنار هنری چشم‎نواز به تصویر می‎کشد.


بازار اردبیل

/post-304

بازار اردبیل یادگاری از دوران سلجوقی و سده ششم هجری قمری است. این مجموعه که یکی از بازارهای ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران شمرده می ­شود، در میانه شهر اردبیل جای دارد.


عالی قاپو

/post-303

عالی‎قاپو یکی از چهار بنای اصلی میدان نقش جهان اصفهان است که هر یک در چهار ضلع این میدان قرار دارند. بنایی که با سه سازه دیگر متفاوت است. عالی‎قاپو نه مسجد است و نه سردر بازار بلکه ایوانی بزرگ و ستون‌دار است که شاه صفوی از روی آن به تماشای بازی چوگان در میدان نقش جهان می‌نشست.


تکیه معاون الملک

/post-302

تکیه‎ ها در شهر کرمانشاه از دوره قاجار، پایگاه‎های مذهبی به شمار می‎روند که میزبان برگزاری مراسم گوناگون بوده‌اند. تکیه معاون‎الملک یکی از زیباترین و مشهورترین نمونه‌های این پایگاه‌های مذهبی به شمار می‌رود که امروزه در دل شهر کرمانشاه پابرجاست.


تپه باستانی قلی درویش

/post-301

تپه باستانی «قلی‌درویش» در جنوب شرقی شهر قم و در نزدیکی جمکران قرار دارد. قلی‌درویش از اندک شمار بخش­های کاوش‌شده پیرامون کویر مرکزی ایران است و تنها تپه سیلک در حوالی کاشان و تپه چشمه علی ری پیش از این تپه کاوش شده بودند.


شهر گور

/post-300

شهر گور یا شهر فیروزآباد، در 100 کیلومتری جنوب شیراز یکی از پرجاذبه‌ترین شهرهای گردشگری ایران است.


قلعه قمچقای

/post-299

قلعه قمچقای در نزدیکی ۶۰ کیلومتری شمال بیجار در شرق کردستان، بر روی کوهی بلند و رو به دره شاهان، در شمال روستای قمچقای از بخش کرانی و درون منطقه حفاظت‌شده بیجار استان کردستان جای دارد.


قلعه دزک

/post-298

«قلعه دِزَک» در جنوب خاوری روستای دزک، در شهرستان کیار، یکی از محال­های چهارگانه بختیاری، حدود ۳۵ کیلومتری شهرکرد جای دارد. این دژ که بر سینه خود نشانی از فعالیت­های مشروطه‎ خواهان ایران دارد، امروزه در فهرست آثار ملی ایران بر شمرده می­شود. گمان می­رود واژه «دِزَک» از دز است که تغییرشکل‌ یافته دژ باشد، و در اینجا «دژ کوچک» است.


قلعه بهستان

/post-297

قلعه بِهِستان در کنار رودخانه قزل اوزن و روستای بهستان، در نزدیکی 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر ماهنشان و 100 کیلومتری غرب شهر زنجان جای دارد.


قلعه ناصری

/post-296

ناصرالدوله، حاکم کرمان و بلوچستان در زمان قاجار، دستور ساخت قلعه‌‎ای نظامی را در ایرانشهر صادر کرد و نام خود را نیز بر آن جاودان ساخت. با موافقت ناصرالدین‌شاه قاجار با پیشنهاد ناصرالدوله برای ساخت قلعه‎ای در ایرانشهر، در سال 1264 خورشیدی، «استاد حسین معمارباشی» از کرمان به ایرانشهر فراخوانده می‎شود تا کار ساخت این قلعه را آغاز کند. ساخت قلعه هفت سال به طول می‎انجامد و پس از آن، تبدیل به مقر حکومت بلوچستان می‎شود.


قلعه بمپور ایرانشهر

/post-295

قلعه بمپور ایرانشهر یکی از مهم‎ترین قلعه‎ها در سراسر پهنه سرزمین بلوچستان به شمار می‎رود که بر فراز تپه‎ای دست‎ساز بنا شده است. این قلعه که در زمان ساخت، مجموعه‎ای نظامی به شمار می‎رفته، به لحاظ موقعیت استراتژیک توانایی دفاع در مقابل هجوم قشون نظامی را داشته است.


مسجد جامع تیس

/post-294

مسجد جامع تیس در منطقه آزاد چابهار واقع شده است و یکی از دیدنی‌های منطقه به شمار می‌رود. مسجدی که شکل و شمایل متفاوت‎اش آدم را یاد بناهای مذهبی هندوستان می‎اندازد. فرم‎های بامزه و رنگارنگ که علاوه بر دست‎بافت‎ها، در لنج‎های بلوچستان و هرمزگان و بوشهر، و همین‎طور مسجد جامع روستای تیس قابل مشاهده است.


مسجد جامع فرومد

/post-293

مسجد جامع فرومد که در نزدیکی جاده شاهرود به مشهد و در روستایی به همین نام واقع است. روستای فرومد از توابع شهرستان میامی است و در شمال شرقی شاهرود قرار گرفته است.


خانه تدین

/post-292

«خانه تدين» در کوی عباسيه، بخشی از محله بزرگ ناسار يكي از پنج بخش شهرستان سمنان قرار دارد. این خانه که «خانه محمدیه» نیز شناخته می ­شود، به یک بازاری خوشنام سمنانی به نام «محمدیه» داماد «میرزا عبدالله تدین» تعلق دارد و یادگاری از دوران قاجار است. این خانه در کنار راسته شمالی جنوبی بازار سمنان قرار گرفته و تقریباً هم‎زمان با این بازار ساخته شده است.  


خانه امیر نظام گروسی

/post-290

شهر تبریز در دوره قاجار، به خصوص سال‎های مشروطه و بعدها در دوره پهلوی، کشمکش‎های زیادی را به خود دیده است. یکی از یادگارهای دوره قاجار در این شهر، خانه امیرنظام گروسی است. امیرنظام با نام اصلی حسنعلی‌خان که از جمله سیاستمداران و بزرگان دوره ناصرالدین شاه بود در زمان پیشکاری خود در شهر تبریز عمارتی برپا کرد که روایت‎گر حال و هوای دوران قاجار است. اهمیت این خانه چنان است که ناصرالدین شاه قاجار، در سفرسوم خود به فرنگ توصیف آن را آورده است.


کلیسای سنندج

/post-289

در روزگار پایانی پادشاهی صفویه، در دوران شاه عباس دوم نزدیک به 250 سال پیش، هنگامی که ارامنه از سوی امپراتوری عثمانی به ایران رانده شدند، گروهی از آن‌ها به شهر سنندج آمدند. از آن‎ها در ایران و نیز سنندج استقبال شد و به دنبال آن ارمنیان، کلیسای سنندج را ساختند. نام سازنده و معمار این سازه در میان رازهای تاریخ بر جا مانده است.


کاخ ساسانی سروستان

/post-288

کاخ ساسانی سروستان که شامل دو چهارتاقی بزرگ است، به عنوان یکی از سایت‎های محور ساسانی فارس در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.


کاخ مروارید کرج

/post-287

«کاخ مروارید» یا «کاخ شمس» در مهرشهر کرج، در استان البرز جای دارد. این کاخ میان سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۷ خورشیدی از سوی بنیاد «فرانک لوید رایت» و به دست «وسلی پیترز» و همکاری «ویلیام کیس» و «نظام عامری» برای شمس پهلوی پی‎ریزی شد. شمس پهلوی که از بیماری آسم رنج می ­برد، به سفارش پزشکان، مهرشهر کرج را برای زندگی برگزید. هزینه ساخت کاخ شمس در زمان خود یک میلیارد دلار بوده است. کاخ شمس کرج در شمار فهرست آثار ملی ایران جای دارد.


حمام ظهیرالاسلام

/post-286

حمام ظهیرالاسلام یکی از حمام‎های تاریخی شهر اردبیل است که قدمت آن به دوره حکومت ایلخانان باز می‎گردد. اما در دوره قاجار، حمام توسط شخصی به نام موتمن‎الرعایا خریداری شد، مرمت گردید و اتاق‎هایی به آن افزوده شد.


قبرستان هفتاد ملا

/post-285

از جمله جاذبه های گردشگری هر شهری، آرامگاه‎های آن به شمار می‎روند. چه بسا اگر شیوه تدفین و شکل قبور به دوران‎های مختلف تاریخی مربوط باشند، بر جذابیتت های بصری آن افزوده می‎شود. در پهنه استان سیستان و بلوچستان و در بخش «میرجاوه»، قبرستانی وجود دارد که به نام قبرستان هفتادملا مشهور است.