معماری
مجموعه بی‌نظیر شاه زنده
/post-476آرامگاه شاه زنده، نام قبرستانی در شمال‌شرق سمرقند است. نام آرامگاه به قثم بن عباس، پسر عموی حضرت محمد (ص) اشاره دارد؛ کسی که اسلام را در قرن ۷ میلادی به این منطقه آورد. آرامگاه شاه زنده شامل چندین مقبره و بناهای مذهبی میشود که قدمت آنها به ترتیب به قرن‌های ۹ الی ۱۴ میلادی و ۱۹ میلادی باز می‌گردد. بر اساس افسانه‌های مردمی، بعد از آنکه سر قثم بن عباس را در راه اعتقاداتش بریدند، او سر خود را در دستان گرفت و به اعماق چاهی رفت که در همین مجموعه قرار دارد. برخی از مردم باور دارند که او همچنان زنده است.
مسجد جامع اردستان
/post-430اردستان شهری است در دل کویر ایران، در شمال استان اصفهان به علت کوههایی که ادامه دهنده ارتفاعات زاگرس است بخشی از آن کوهستانی است با طبیعتی زیبا که نشانی از کویر ندارد. «اصطخری» در کتاب «مسالک و ممالک» اردستان را اینگونه توصیف می کند: " اردستان شهری است واقع بین کاشان و اصفهان دارای باغها و عمارات با فسحت و نزهت و باروی محکم است، در هر محله ای قلعه ای است و در هر قلعه ای آتشکدهای بنا شده است." «ابن خرداذبه» نیز آن را یکی از رُستاقهای هفده گانه اصفهان میداند.
کبوترخانه ولاشان
/post-429در گوشه و کنار شهر اصفهان، در اطراف و اکنافش برجهایی است که در نظر اول به چشم بیننده شبیه برج مراقبت ویژه یا قلعه به نظر میرسند اما اینها همان برجهای کبوترخانه هستند. «لیدی شیل» در کتاب خاطراتش در مورد این برجها مینویسد: "اصفهان برای کبوتران در حکم ارض موعود است. برای این کار نیز محله‌ای مخصوص به شکل برجهای مرتفع به رنگ سفید ساختهاند که در سراسر ایالت پراکنده است و از آنها بیشتر از هر بنای دیگری مواظبت می‌کنند"
خانه کلبادی ساری
/post-420
موزه تاریخ شهر ساری که از مجموع سه بنا به نام های عمارت منوچهر خان کلبادی، خانه نظری و حمام وزیری تشکیل یافته است، در خیابان انقلاب، محله آب انبار نو، کوچه چهاراه برق واقع گردیده است. این موزه در سال 1387 به مناسبت سی امین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی با سه بخش مستقل باستان شناسی، مردم شناسی و صنایع دستی راه اندازی شده است.
مسجد دو مناره سقز
/post-417سقز شهری است کوهستانی که در غرب ایران و میان کوه‌های زاگرس، و شمال استان کردستان قرار دارد. این شهر تاریخی که در سر سه‌راهی سنندج ـ میاندوآب و بانه واقع شده علاوه بر آثار باستانی چون تپه زیویه و غارکرفتو دارای آثار تاریخی چون بازار قدیمی، حمام حاج صالح، بنای مسجد شیخ مظهر و مسجد دومناره است که اکثر این آثار تاریخی در بافت قدیمی شهر، اطراف بازار قرار دارند.
مسجد جامع گرگان
/post-416استان گلستان هم طبیعت بکر و زیبایی چون جنگلهای گلستان دارد، هم شهرهای تاریخی مانند گنبد و گرگان که گرگان مرکز استان از قدمتی دیرینه برخوردار است، کاوشهای که در «تورنگ» تپه انجام شد نشان از شهرنشینی حدود 6000 سال ق.م دارد، هم‌چنین کشف بقایای «دیوار گرگان» که محققین آن‌‌را با دیوار چین مقایسه می‌کنند قدیمی بودن این شهر را ثابت می‌کند.
قلعه ایرج
/post-410در کشور ما بناهای خشتی زیادی وجود دارد که به‌خاطر عمر طولانی و طراحی جالب توجه‌شان معروفند که بدون شک مشهورترین آنها ارگ بم است. اما تعدادی از این بناها کمتر بین گردشگران شناخته شده‌اند. یکی از آنها قلعه ایرج است که در استان تهران و نزدیک ورامین قرار دارد.
برج طغرل
/post-404برج طغرل، همان برج مدور مشهور در قلب شهر ری، که یکی از آثار ارزشمند سرزمین باستانی ری به شمار میرود، امروز با گسترش شهر تقریباً در نزدیکی شهر تهران است. این برج از پس بیش از 700 سال هنوز شکوه و زیبایی خود را حفظ کرده است. برجی که نام بنیانگذار سلسله سلجوقیان، یعنی «طغرل بیگ سلجوقی» را بر خود دارد. برج طغرل آرامگاه بسیاری از فرزانگان و دانشمندان عصر سلجوقی است.
برج شبلی
/post-403«برج شیخ شبلی»، یادمانی در ارتفاعات شرقی شهر دماوند در استان تهران واقع شده است . این برج از آثار قرون ۴ و ۵ هجری، یعنی دوره سلجوقی به یادگار مانده است. شِبلی عارفی اهل خراسان و از مردمان روستای شبلیه بوده که در آن دوران به عنوان والی دماوند فعالیت میکرد.
خانه طباطبایی ها
/post-337
خانه‌های تاریخی کاشان از معروف‌ترین بناهای گردشگری ایران است که در بافت قدیم این شهر واقع شده است. بناهایی که میزبان گردشگران با سلیقه‌های مختلف هستند و در ماه‌های مختلف سال به خصوص در بهار که همزمان با فصل گلاب‌گیری در ییلاقات کاشان است، رونق بیشتری می‌یابد.
گنبد هارونیه
/post-334گنبد هارونیه در شهر توس، به فاصله 25 کیلومتری شمالغربی مشهد و 600 متری آرامگاه فردوسی قرار گرفته است که آن را کهنترین بنای بر جای مانده در شهر توس می‌دانند. جایی شبیه به مقبره یا خانقاه که یادگاری است از قرن هشتم هجری قمری. هارونیه را به «امام محمد غزالی» نسبت میدهند چرا که در کنار این بنا، سنگ سیاهی به عنوان یادبود امام محمد غزالی از عرفای سده پنجم و ششم هجری به چشم میخورد.
غازانیه
/post-314با انتخاب آذربایجان به پایتختی حکومت ایلخانی در دوره‌ی آباقا و پس از آن در دوره‌ی غازان، ساخت بناهايی برای رشد پايتخت جديد جهان اسلام- تبریز- ضروری شمرده می شد تا جائی كه نياز به مكان‌يابی يك منطقه‌ی پرتوان زيستی همانند "شام" غير قابل اجتناب می نمود.
قلعه ضحاک
/post-312قلعه ضحاک که در گویش بومی «نارین قلا» نیز خوانده میشود، در ۲۰ کیلومتری جنوب خاوری شهرستان هشترود، درون بخش مرکزی، دهستان علی‌آباد و ۵ کیلومتری جنوب روستای عربلو در استان آذربایجان شرقی جای دارد.
عمارت ملک
/post-308عمارت ملک مرتفع ترین بنای قاجاری در جنوب ایران است که با هزینه و دستور «محمد مهدی ملک التجار سوم» و به دست فرانسویها ساخته شده است. خاندان ملک التجار یک خاندان کازرونی بودند که در آغاز پادشاهی قاجار پا به بوشهر گذاشتند. فرزندان این خاندان چنان در بوشهر جا افتادند که از نام خانوادگی آنها پسوند «کازرونی» را برداشته و پسوند «بوشهری» جایگزین شد.
قلعه دزک
/post-298«قلعه دِزَک» در جنوب خاوری روستای دزک، در شهرستان کیار، یکی از محالهای چهارگانه بختیاری، حدود ۳۵ کیلومتری شهرکرد جای دارد. این دژ که بر سینه خود نشانی از فعالیتهای مشروطه خواهان ایران دارد، امروزه در فهرست آثار ملی ایران بر شمرده میشود. گمان میرود واژه «دِزَک» از دز است که تغییرشکل یافته دژ باشد، و در اینجا «دژ کوچک» است.
مسجد جامع تیس
/post-294مسجد جامع تیس در منطقه آزاد چابهار واقع شده است و یکی از دیدنی‌های منطقه به شمار میرود. مسجدی که شکل و شمایل متفاوتاش آدم را یاد بناهای مذهبی هندوستان میاندازد. فرمهای بامزه و رنگارنگ که علاوه بر دستبافتها، در لنجهای بلوچستان و هرمزگان و بوشهر، و همینطور مسجد جامع روستای تیس قابل مشاهده است.
ارگ راین
/post-246شهر کرمان خود بر سر «راه ادویه» یکی از شاخههای «راه ابریشم» بوده است. کوه «هزار» به بلندای 4500 متر بلندترین قله رشته کوه راین است. راین یکی از شهرهای بازرگانی بر سر راه سیستان و جیرفت به مرکز ایران و یکی از محورهای شمشیرسازی شاهنشاهی ساسانی بوده است. ارگ راین یکی از معدود سازههایی است که توانست در برابر یورش تازیان ایستادگی کند. این ارگ در دوران افشار و زندیه یک از دژهای فرمانروایی« میرزا حسین خان راینی» و سپس پسر او «محمد علی خان» بوده است. پس از آنها نیز نوادگان میرزا حسین خان در این ارگ زندگی میکردند.
کاروانسرای زین الدین
/post-245یزد بر سر یک چهار راه باستانی که شاهراه‌های فارس به خراسان و ری به کرمان را به هم میرسانده است، قرار دارد. از يزد به کرمان یک راه نیست، دو راه است. يکي از این راهها راهي است که مارکوپولو پی گرفت و از بافق به کرمان رسید. ديگري راهي است که بر سر آن کاروانسراهاي یزد قرار گرفته است. کاروانسراهای «سريزد»، «زين الدين»، «کرمانشاهان» و «شمش».
باغ شاهزاده (ّباغ شازده)
/post-244«باغ شاهزاده» در ۴ کیلومتری شهر ماهان، در دامنه شمالی کوه‌های «تیگران» و «جوپار»، بر سر راه بم و در 35 کیلومتری جنوب شرقی کرمان جای دارد. این باغ ایرانی در شمار فهرست آثار ملی ایران و نیز میراث جهانی یونسکو جای دارد.
قلعه بابک
/post-241قلعه بابک ، دژی است بر فراز کوهی در نزدیکی شهر «کلیبر» در استان آذربایجان شرقی که به «بابک خرمدین»، مبارز ایرانی که پس از «ابومسلم خراسانی» بر علیه عباسیان قیام کرد، منسوب است.
مجموعه گنجعلیخان
/post-239مجموعه گنجعلیخان کرمان شامل میدان، بازار، مسجد، حمام، مدرسه، آبانبار و ضرابخانه است که به دستور «گنجعلیخان»، حاکم کرمان در دوره شاه عباس صفوی ساخته شد. مجموعهای که سدههاست در قلب شهر تاریخی کرمان، میزبان گردشگران است.
مسجد کبود تبریز
/post-232مسجد کبود تبریز مسجدی برجای مانده از دوره حکومت قره قویونلوهاست. این مسجد امروزه در خیابان امام، مابین خیابان خاقانی و چهارراه منصور در شهر تبریز واقع شده است.
مجموعه باغ موزه نادری
/post-224مجموعه باغ موزه نادری شامل آرامگاه نادرشاه افشار (۱۱۰۰ الی ۱۱۶۰ هجری قمری) معروف به ناپلئون شرق، به همراه موزه ای در باغی معروف به باغ نادری در مرکز شهر مشهد واقع شده است. هوشنگ سیحون طراح و معمار این بنا با کنار هم قرار دادن نمادهای تاریخی در یک ساختار منسجم و هماهنگ اثری بدیع، منحصربه فرد و خلاقانه ایجاد کرده است. این مجموعه یکی از نمونه های فاخر معماری نوین ایران است که پس از آرامگاه هشتمین امام شیعیان امام رضا (ع) مهم ترین مکان گردشگری و تاریخی این شهر به شمار می رود.
یخدان مویدی کرمان
/post-223کاربری یخدان در گذشته نگهداری یخ برای ایام تابستان مردم شهر بوده‌است. مویدی نام محله‌ای درشهركرمان است و شامل بخشی از زمین‌ها و قنات قدیمی واقع درمحدوده میدان تختی و خیابان‌های خورشید و ابوحامد است.
کبوترحانه میبد
/post-219کبوترخانه ها یا کفترخانه ها، که بدان کبوترخان هم اطلاق می‌شد، جهت جمع‌آوری کود کبوتران و دیگر پرندگان برای مصارف کشاورزی ساخته می شدند. کود کبوتر در گذشته استفاده بسیاری در صنعت دباغی، چرم‌سازی و ساخت باروت داشته است.
کاروانسرای شاه عباسی کرج
/post-218کاروانسرای شاه عباسی کرج بنایی سنگی- آجری است که بین سال های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ هجری شمسی در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. این بنا در جاده ابریشم قرار دارد و تنها کاروانسرای درون شهری ایران است.
دروازه ارگ
/post-216دروازه ارگ از شاهکارهای معماری شهر سمنان مربوط به زمانِ حکومت حاجی بهمن میرزا بهاء الدوله فرزند فتحعلی شاهِ قاجار است که طبق کتیبه روی آن ساختمان آن در سال ۱۳۰۲ هجری قمری، در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکمرانی انوشیروان میرزا، حکمران سمنان، دامغان، شاهرود و بسطام به اتمام رسیده است.
بافت تاریخی بوشهر
/post-214بافت تاریخی بوشهر در شمالی ترین نقطه شبه جزیره مثلث شکل بوشهر قرار گرفته است یعنی در رأس مثلثی که دارای تورفتگی در خلیج فارس است و از چهار محله «دهدشتی»، «شنبدی»، «کوتی» و «بهبهانی‌ها» تشکیل و به چهارمحل بنا به قومیت‌های ساکن در آن محله معروف است. بافت تاریخی بوشهر که شامل 1000 خانه می شود مانند دیگر شهرهای تاریخی، دارای دروازه، برج و بارو، بازار، آب انبار، حمام، مسجد جامع، ارگ حکومتی، میدانگاه و غیره است که همگی از عناصر کالبدی تشکیل‌دهنده یک شهر ایرانی- اسلامی هستند. اوج شکوفایی این بافت مربوط به دوره قاجاریه است که در آن زمان بوشهر دروازه ورود ملل مختلف به ایران بوده است. بافت تاریخی بوشهر به دوره حکومت نادرشاه افشار برمی‌گردد.
آسبادهای نشتیفان
/post-212آسباد ها یا آسیاب های بادی نشتیفان خواف از بزرگ‌ترین مجموعه‌های خشت، گل و چوب بازمانده از دوره صفویه و بزرگ‌ترین و قدیمی ترین مجموعه آسبادهای جهان هستند. اغلب مورخین بنای آن ها را قبل از فتح ایران به دست مسلمین ذکر می کنند و برخی دیگر تکوین آنها را به 1700 سال قبل از میلاد مسیح مربوط می‌دانند.
میل اژدها (برج نورآباد)
/post-209میل اژدها یا آتشگاه یا دیمه میل یا میل آزاد مربوط به دوره اشکانیان در درّه‌ای در کنار کوه تنگ کله، در دامنه کوهی سنگلاخ و نسبتاً سرسبز در کنار یکی از راه های مهم باستانی قرار دارد. در این منطقه هیچ آبادی ای وجود ندارد. این برجِ مربع سنگی که ظاهراً یک پرستشگاه یا آتشکده بوده از لحاظ شکل و ظاهر مانند کعبه زردشت و برج زندان پاسارگاد چهارگوش است. بلندای برج بیش از هفت متر و پهنای هر ضلع آن در پایین چهار متر و در بالا ۴۰/۳ متر است و از سنگ رگه سفید به طول‌های مختلف بسیار دقیق، منظم و با مهارت ساخته شده‌است.
قلعه رودخان
/post-206دژ «قلعه رودخان» یا «قلعه حسامی» قلعه ای تاریخی در ارتفاعی بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر از سطح دریا است که در کنار رودخانه ای با همین نام واقع شده است. برخی از کارشناسان ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله ی اعراب به ایران دانسته اند. این قلعه که در دوره ی سلجوقیان تجدید بنا شد از پایگاه های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است. بر روی کتیبه ی سر در ورودی قلعه، که اکنون در موزه ی گنجینه ی رشت نگهداری می شود، درج شده است که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام الدین امیردباج بن امیر علاالدین اسحق تجدید بنا شده است.
محله فهادان یزد
/post-194بی گمان شهر یزد گنجینه ارزشمند و تمام ناشدنی معماری در ایران است. ثبت شهر یزد به عنوان نخستین شهر تاریخی ایران و یکی از نخستین شهرهای خشتی جهان در فهرست میراث جهانی یونسکو، نشان دهنده این موضوع است که بافت شهری قسمت قدیمی شهر یزد تا چه حد دارای ارزش‌های فراوان معماری و زیبایی شناختی است.