موزه آذربایجان شامل گنجینه‎ای غنی و پربار از آثار و اشیای حاصل از کاوش‎های باستانشناسی و همچنین یافته‎های تاریخی از بخش‎های مختلف ایران است که در بزرگ‎ترین مجموعه باستانشناسی شمال‎غرب و دومین موزه باستانشناسی ایران گردهم آمده‎اند.

این موزه در مجاورت مسجد کبود تبریز واقع شده و ساخت آن به سال 1336 خورشیدی باز می‎گردد. با این‎حال ایده احداث این موزه به سال‎های قبل‎تر، یعنی سال 1306 خورشیدی می‎رسد. یعنی همان هنگام که ضرورت وجود بنایی برای نگهداری آثار تاریخی پس از برگزاری نمایشگاهی از سکه‎های تاریخی در محل کتابخانه تربیت تبریز احساس شد.

موزه آذربایجان از چهار بخش نمایش آثار تشکیل شده است. در کنار این بخش‎ها، قسمت اداری و مدیریت، آزمایشگاه تخصصی و مرمت، مخزن موزه و همچنین کتابخانه به چشم می‎خورد.

طبقه همکف موزه به نمایش آثار تاریخی و یافته‎های حاصل از پژوهش‎ها و کاوش‎های باستانشناسی اختصاص دارد که به دوره پیش از تاریخ مربوط‎اند. این آثار شامل یافته‎های سنگی و استخوانی می‎شوند. قدیمی‎ترین شی‎ای که در این بخش نگهداری می‎شود، مجموعه‎ای از سفال‎های کوچک است که طی حفاری در تپه اسماعیل ‎آباد کشف شده و قدمت‎اش به هزاره پنجم پیش از میلاد می‎رسد. علاوه بر این سفال‎ها، تکوک‎ها یا ریتون‎ها، شامل ظرف‎هایی با بدنه حیوانات هم از جمله اشیای به نمایش درآمده در این بخش هستند.

 طبقه اول موزه نیز از سه بخش گوناگون تشکیل شده است. بخش دوره اسلامی که آثاری از قرن‎های اول تا چهارم هجری قمری را در خود جای داده است. از جمله آثاری که نظر بازدیدکنندگان این بخش را به خودش جلب می‎کند، قفل‎های رمزدار هستند. همچنین بخش‎ سکه‎ها و مهرهای تاریخی و درنهایت کتابخانه تخصصی که حاوی مجموعه‎ای ارزشمند از کتب تاریخ، تاریخ هنر و باستانشناسی است.

از جمله بخش‎های دیدنی موزه می‎توان از طبقه زیر همکف نام برد که به نمایش مجموعه‎ای از مجسمه‎های هنری، اثر هنرمند معاصر تبریزی، یعنی «احد حسینی» اختصاص دارد. این مجموعه مجسمه مفاهیم گوناگون اجتماعی را در جامعه بشری در معرض نمایش گذاشته و مسائل پیش روی انسان قرن بیست و یکم و همچنین احساسات و عواطف مردم را در برابر مصائب و سختی‎ها به تصویر می‎کشد.

یکی از بخش‎های جدید موزه، در زیرزمین ساختمان قرار دارد و به نمایش سنگ‎نگاره‎های تاریخی اختصاص دارد. در این بخش سنگ‎نگاره‎هایی از پیکره‎های انسانی، انواع و اقسام سنگ قبر، سنگ‎های دارای کتیبه، قوچ‎های سنگی و مجسمه‎های گوناگون از جنس سنگ به نمایش درآمده است.