حمام ظهیرالاسلام یکی از حمام‎های تاریخی شهر اردبیل است که قدمت آن به دوره حکومت ایلخانان باز می‎گردد. اما در دوره قاجار، حمام توسط شخصی به نام موتمن‎الرعایا خریداری شد، مرمت گردید و اتاق‎هایی به آن افزوده شد.

حمام ظهیرالاسلام که با نام حمام آقانقی اردبیل هم شناخته می‌شود مانند سایر حمام‎های ایرانی با کفشکن و رختکن آغاز می‎شود. «سربینه» ظهیرالاسلام که به بخش ورودی حمام گفته می‌شود دارای گنبد است. همچنین خزینه‎های آب سرد و گرم، بخش‎های دیگر این حمام را تشکیل می‎دهند.

نحوه آب‎رسانی هم‌چون سایر حمام‎های قدیمی به خاطر نبود لوله‎کشی‎های رایج امروزی، با استفاده از لوله‎های سفالی انجام می‎گرفته است. آب خزینه‎های حمام از یکی    رودهای اردبیل تامین شده که توسط لوله‎های سفالی به درون حمام هدایت و به همان شیوه از آن خارج می‎شده است. تمامی بخش‎ها و همچنین فن‎آوری‎های مورد استفاده در این حمام، امروزه در تالارهای موزه مردم‎شناسی اردبیل قابل مشاهده هستند.

با این‎که این حمام تاریخی حتی تا دوره پهلوی نیز کاربری خود را حفظ کرده بود، اما درنهایت در سال 1378 خورشیدی، توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری و مرمت شد و از آن پس به عنوان موزه به حیات خود ادامه داد.

این موزه مردم‎شناسی به جهت نمایش آداب و رسوم، شکل پوشش و سبک زندگی مردم اردبیل، 33 مجسمه‎ از جنس موم را در خود جای داده است. همچنین آثار و دست نوشته‎های مربوط به هویت تاریخی و فرهنگی این منطقه در موزه مردم‌شناسی اردبیل قرار داده شده است تا علاوه بر تماشای ساختار یک حمام ایرانی، امکان آشنایی با فرهنگ مردم اردبیل را برای گردشگران و بازدیدکنندگان فراهم آورد.

موزه مردم شناسی اردبیل (حمام ظهیر الاسلام) در بلوار سعدی، در نزدیکی محله دروازه یا عالی قاپوی اردبیل، روبروی در ورودی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی واقع شده است. موزه‎ای که فرهنگ مردم اردبیل و همچنین سازه کهن حمام ایرانی را پیش چشم گردشگران به‎ نمایش گذاشته است.

برای بازدید این موزه می‌توانید طوری برنامه‌ریزی کنید که بعدا از بازدید از سایت جهانی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، با عبور از جلوی سوغاتی فروشی‌های اردبیل، حلوای سیاه و انواع شیرینی‌های خوشمزه این منطقه را هم خرید کنید و سپس وارد حمام و موزه شوید.