تاشْکَنْد (نامهای دیگر: تاشکنت، چاچ، چاچکند، شاش) (به ازبکی: Toshkent، سیریلیک: Ташке́нт) پایتخت و بزرگترین شهر ازبکستان، همچنین پرجمعیتترین شهر آسیای میانه، با جمعیت ۲٬۵۷۱٬۶۸۸ نفر در سال ۲۰۲۰ میلادی میباشد. تاشکند در شمال شرقی ازبکستان نزدیک به مرز قزاقستان واقع شده است. پیش از اینکه دین اسلام در میانههای قرن هشتم میلادی به آسیای میانه برسد، تاشکند دارای فرهنگ سغدی (ایرانی) بود. بعد از اینکه چنگیزخان آن را در ۱۲۱۹ میلادی از بن ویران نمود، به دلیل قرار گرفتن این شهر در مسیر جادهٔ ابریشم خیلی زود بازسازیشده و رشد کرد. پیش از اینکه تحت کنترل خانات خوقند بیاید، در قرن هجدهم و نوزدهم به دولت شهر تاشکند (تأسیس ۱۷۸۴) تبدیل گردید. امپراطوری روسیه تاشکند را در ۱۸۶۵ میلادی تصرف کرد و آن را پایتخت ترکستان روس نمود. در دوران تسلط شوروی شهر شاهد رشد سریع و ازدیاد جمعیت بسیاری بوده که چهارمین شهر بزرگ اتحاد شوروی، بعد از مسکو، لنینگراد و کیف بشمار میرفت. امروزه به عنوان پایتخت مستقل ازبکستان، تاشکند شهری با جمعیت چن دملیتی با اکثریت ازبکها به شمار میآید.
تاشکند در شمال شرقی ازبکستان نزدیک به مرز قزاقستان واقع شده است. پیش از اینکه دین اسلام در میانههای قرن هشتم میلادی به آسیای میانه برسد، تاشکند دارای فرهنگ سغدی (ایرانی) بود. بعد از اینکه چنگیزخان آن را در ۱۲۱۹ میلادی از بن ویران نمود، به دلیل قرار گرفتن این شهر در مسیر جادهٔ ابریشم خیلی زود بازسازیشده و رشد کرد. پیش از اینکه تحت کنترل خانات خوقند بیاید، در قرن هجدهم و نوزدهم به دولت شهر تاشکند (تأسیس ۱۷۸۴) تبدیل گردید. امپراطوری روسیه تاشکند را در ۱۸۶۵ میلادی تصرف کرد و آن را پایتخت ترکستان روس نمود. در دوران تسلط شوروی شهر شاهد رشد سریع و ازدیاد جمعیت بسیاری بوده که چهارمین شهر بزرگ اتحاد شوروی، بعد از مسکو، لنینگراد و کیف بشمار میرفت. امروزه به عنوان پایتخت مستقل ازبکستان، تاشکند شهری با جمعیت چند ملیتی با اکثریت ازبکها به شمار میآید.
متروی تاشکند یکی از جاذبههای دیدنی در این شهر است. شاید شگفتزده شوید که متروی این شهر چقدر آثار هنری زیبایی دارد. آثار هنری در متروهای این شهر ترکیبی از شکوه هنری شوروی و درک مدرنیته هنرمندان ازبک است. این مترو در سال ۱۹۷۷ تأسیس شده و سه خط و ۲۹ ایستگاه دارد. هر ایستگاه این ایستگاهها هر بینندهای را به گرفتن عکس ترغیب میکنند، اما باید به خاطر داشت که عکسبرداری در متروی تاشکند کاملاً ممنوع است و در هر ایستگاه پلیسهای زیادی حضور دارند. بنابراین بهتر است خودتان را در مشکل نیندازید و فقط از تماشای این هنر زیبا لذت ببرید. ساعت کاری مترو تاشکند از ساعت ۶ صبح تا نیمه شب است.
تئاتر بزرگ دولتی آکادمیک ازبکستان به نام علیشیر نوایی در ژوئن 1939 تاسیس شد. این یکی از تئاترهای اپرا و باله پیشرو در ازبکستان است. این تئاتر دارای تاریخ غنی پر از رویدادهای مهم است. اولین نمایش اپرای مردمی بوران که در سال 1939 روی صحنه رفت، در میان تماشاگران و منتقدان با موفقیت همراه بود. پس از آن اپراهای دیگری مانند "یوجین اونگین"، "گلسارا" و باله - "کوپلیا"، "خشخاش سرخ"، "دن کیشوت"، "رقصنده باله" و... در اینجا به روی صحنه رفتند.
هرچند احتمالاً سکاهای ایرانی تبار اولین افرادی بودهاند که در سرزمین پهناور ازبکستان سکونت داشتهاند و شهرهایی تاریخی و تمدنی عظیم ساختند، تمدنی که در دوران سامانیان در اوج خود بود. اما در دوران معاصر این اتحاد جماهیر شوروی بود که ازبکستان را تحت قیمومیت خود گرفت. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بسیاری از کشورها نظیر ازبکستان استقلال پیدا کردند. زمانی در محل فعلی میدان استقلال تاشکند، میدانی به نام میدان سرخ بود که آن را با نام میدان لنین نیز میشناختند، چرا که مجسمهای از او که رهبر انقلاب کمونیستی اکتبر 1917 روسیه بود در وسط میدان قرار داشت.
بازار چارسو (چورسو بازار) در تاشکند را برخی بزرگترین و قدیمیترین بازار آسیای میانه میدانند. بازاری که سنگ بنای ساختش به قرن نهم هجری باز میگردد و تا قرن 13 مدام در حال تکمیل بودهاست. پس از فروپاشی شوروی نیز چندین فروشگاه زنجیرهای بزرگ در چارسو، جا خوش کردهاند و چهره این مکان را تقریبا تغیییر دادهاند.
یکی از بناهای تاریخی و در عین حال غیرمعمول تاشکند، اقامتگاه شاهزاده رومانوف است که در سال 1891 در مرکز شهر، تحت پروژه معماران AL Benoit و VS Geyntseltsman ساخته شد. این اقامتگاه خصوصی نیکولای کنستانتینوویچ رومانوف است که نوه امپراتور نیکلای اول بود و در سال 1877 توسط والدین خود به تاشکند تبعید شد و تا زمان مرگش در سال 1918 در آنجا زندگی کند.
تاشکند پایتخت کشور ازبکستان دیدنیهای بیشماری دارد، دیدنیهایی که بسیاری از سفردوستان را به تور ازبکستان فرا میخواند. باغ گیاه شناسی تاشکند از جمله دیدنیهای تاشکند و بزرگترین باغ گیاهشناسی کشورهای آسیای میانه به شمار میآید. در این باغ بیش از 5 هزارگونه مختلف گیاهی را میتوانید در کنار هم ببینید. باغ گیاه شناسی تاشکند 66 هکتار وسعت دارد که 40 هکتار آن مربوط به درختان از جمله درختان آمریکا، آسیا، اروپا و قفقاز است.
شهر 2200 ساله تاشکند پایتخت ازبکستان، جاذبههای تاریخی و فرهنگی بسیاری را در دل خود جای داده است. شهری مدرن و پیشرفته اما پر از بناهای تاریخی متعدد. مجتمع حضرت امام یکی از دیدنیهای ازبکستان است که در این شهر جای گرفته است. این مجتمع در حقیقت ادارهای دینی برای مسلمانان ازبکستان به شمار میآید و چندین مدرسه از جمله مدرسه قفال، براقخان و مدرسه موی مبارک و همچنین مسجدی به نام مسجد حضرت امام را در خود جای داده است.
تاشکند پایتخت ازبکستان پر است از جاذبههای دیدنی و تماشایی. در کوچه پس کوچههای تو در توی بخش قدیمی شهر که قدم بزنید آثار تاریخی زیادی خواهید دید که بسیاری از آنها به شکل مدرسه و مسجد ساخته شدهاند. مدرسه باراکخان یکی از تماشاییترین دیدنیهای ازبکستان است که یادگار قرن شانزدهم میلادی و نوروز احمدخان، حاکم وقت تاشکند است.
در بین افراد بسیار اثر گذار بر تاریخ ازبکستان، به امیر تیمور میتوان اشاره کرد که فردی جنگ سالار، سیاستمدار، طرفدار دانش، آموزش، تجارت، فرهنگ و هنر بود. بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و اعلام استقلال ازبکستان، توجه وافری برای احیای میراث فرهنگی و معنوی غنی این کشور آسیای میانه شد، که به وسیله نیاکان و اجداد این سرزمین بنیانگذاری شده بود. این کشور بعد از جدایی از اتحاد جماهیر کمونیستی، فرصت را غنیمت شمرد تا ورقهایی از تاریخ به فراموش سپرده خود را دوباره از نوع ورق بزند و نام افراد معروف و تاثیرگذاری که بر توسعه و پیشرفت این کشور و شاید تمدن دنیا نقش ویژه و حائز اهمیتی را ایفا کرده بودند، از صندوقچه تاریخ بیرون بیاورد.