آثار هنری موجود در دنیای اسلام با توجه به احوال و گرایش‌های اندیشه هنرمندانش و نیز حامیان آنها دارای معنایی گوناگونی است، برخی اوقات این آثار بیانگر رمزی هستند که میتواند متأثر از تفکرات عرفای مسلط در زمان خلق اثر باشد. این چنین آثاری در هر لایه از معانی خود، رمزی با بار ارزشی ویژهای را جای داده‌اند. هدف این پژوهش، نشانه شناسی نقش سیمرغ در سَر در مدرسه دیوان بیگی بخارا است که با بهره گیری از رویکرد نشانه شناسی لایه‌ای و نیز با توجه به تفکرات عرفای اسلامی و مفاهیم اسطوره‌ای این نقش به این دو پرسش پاسخ داده است،

1.  بر اساس علم نشانه شناسی لایه‌ای نقش سیمرغ در سر در مدرسه دیوان بیگی چه معنا و  مفهومی دارد؟ 

2. عوامل مؤثر در شکل گیری نقش سیمرغ در سر در این مدرسه کدام است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی دو نقش سیمرغ در سر در مدرسه دیوان بیگی بخارا پرداخته و گردآوری اطلاعات آن با استفاده از منابع کتابخانه‌ای بوده است. نتایج پژوهش حاضر گویای آن است که سیمرغِ سر در مدرسۀ نادر دیوان بیگی و نقوش مجاورش، نشانه‌هایی را در بر گرفته‌اند که متأثر از تمایلات فکری حامیان مدرسه و نیز اندیشه مسلط در جامعه و نخبگان آن جامعه است. این پژوهش با بررسی نشانۀ سیمرغ به کمک ادبیات عرفانی حاکم در  جامعه و نیز اندیشه مسلط در اجتماع مشخص شد که سیمرغ در معانی صریح خود به  عنوان یک پرنده اسطورهای و در مفاهیم ضمنی خود در معنای انسان، عالیترین نمونه جامعه خود است.

برای دانلود نسخه کامل پژوهش بر روی لینک زیر کلیک نمایید

RAC_Volume 2_Issue 2_Pages 109-119.pdf