ازبکستان

زندگینامه عبدالعزیز خان فرمانروای ازبک بخارا

/post-498

عبدالعزیزخان (۱۶۱۴–۱۶۸۳ م)، پسر ندر محمد خان، فرمانروای ازبک بخارا (خان  بخارا) در قرن هفدهم، پنجمین خان سلسله جانی (هشترخانی) بود که از ۱۶۴۵ تا  ۱۶۸۱ میلادی سلطنت نمود. عبدالعزیزخان، مفتی و یکی از برجسته‌ترین  فرمانروایان سلسله جانیان بود. او فقه را نزد آخوند ملامحمد شریف بخاری  آموخت و از وی اجازه فتوا گرفت. ادیب نیز بود و اغلب نامه‌ها و فرمانها را  خود انشا می‌کرد. با مرگ عبدالعزیز خان، سلسله جانیان رو به زوال نهاد.


مدرسه الغ بیک بخارا

/post-497

مدرسهٔ الغ‌بیگ بخارا یک مدرسهٔ دینی در میانهٔ تاریخی شهر بخارا است که در  سال ۱۴۱۷ از سوی پادشاه و ستاره‌شناس تیموری الغ‌بیگ (۱۴۰۹–۱۴۴۹)  ساخته‌شد. این سازه یادگار دوران شکوفایی معماری آسیای میانه است که در  ساخت آن از سازه‌های دیگر شهرهای آسیای میانه الگوبرداری شده‌است. امروزه،  این مدرسه تنها سازه در این مقیاس است که از زمان فرمانروایی تیموریان در  بخارا به جا مانده‌است. این مدرسه همچنین کهن‌ترین سازهٔ بجا مانده از میان  سه مدرسه‌ای‌ست که از سوی الغ بیگ در بخارا ساخته شده‌است.


مدرسه نادر دیوان بیگی

/post-496

مدرسه «نادر دیوان‌بیگی» یکی دیگر از آثار  تاریخی و معماری شهر «بخارا»  است. مدرسه نادر دیوان‌ بیگی توسط نادر دیوان‌بیگی با دستور وزیر بخارا به  نام «امام قلی‌خان» در سال‌های 1622 و 1623 میلادی  ساخته شده است. این  مدرسه در سمت شرق مجموعه لب حوض واقع است که در ابتدا به عنوان کاروان‌سرای  ساخته شده است.


واکاوی نقش سیمرغ در سردر مدرسه دیوان بیگی بخارا از منظر نشانه شناسی لایه‌ای

/post-495

آثار هنری موجود در دنیای اسلام با توجه به احوال و گرایش‌های اندیشه  هنرمندانش و نیز حامیان آنها دارای معنایی گوناگونی است، برخی اوقات این  آثار بیانگر رمزی هستند که میتواند متأثر از تفکرات عرفای مسلط در زمان خلق  اثر باشد. این چنین آثاری در هر لایه از معانی خود، رمزی با بار ارزشی  ویژهای را جای داده‌اند. هدف این پژوهش، نشانه شناسی نقش سیمرغ در سَر در  مدرسه دیوان بیگی بخارا است که با بهره گیری از رویکرد نشانه شناسی لایه‌ای  و نیز با توجه به تفکرات عرفای اسلامی و مفاهیم اسطوره‌ای این نقش به این  دو پرسش پاسخ داده است،


ستاره ماه خاصه

/post-494

یکی دیگر از جاذبه‌های شهر «بخارا» کاخ تابستانی شهر امیر یعنی مجموعه  «ستاره ماه خاصه» است. این کاخ تابستانی در فاصله 4 کیلومتری شمال شهر  بخارا واقع است. این تنها کاخ بیرون شهری باقی مانده از انقلاب اکتبر  می‌باشد. کارهای ساخت و ساز کاخ ستاره ماه خاصه در اواسط قرن  نوزدهم در  دوران «امیر نصرالله‌خان» آغاز شد که تعداد زیادی از این بناها در دوران  مختلف از بین رفته است.


لب حوض

/post-493

یکی از بناهای مرکزی بخارای باستان منطقه لب حوض می باشد. مدرسه کاکلداش،  مدرسه نادر دیوان بیگی و خانقاه صوفیان (محل صوفیان)، میدان تاریخی مرکزی  را تشکیل میدهند. لب حوض زمانی یک محل تجاری مهم در جاده ابریشم بود اکنون  کافه و رستورانی وجود دارد که با آب خنک شما را از گرمای روزهای گرم  تابستانی نجات می‌دهد.


مجسمه ملانصرالدین در بخارا

/post-492

شاید بپرسید چرا تصویر او با بخارا مرتبط است. برای ساکنان کشور ازبکستان، این  شخصیت رنگارنگ توسط نویسنده شوروی لئونید سولوویوف کشف شد. او دو رمان در  مورد ماجراهای خوجه نصرالدین نوشت: «دردسر» و «شاهزاده مسحور». در اثر دوم  قهرمان خوجه نصرالدین بخارا را طی می کند و وارد دربار امیر بخارا می شود.  بر اساس این رمان در سال 1942 فیلمی ساخته شد و این شخصیت در بخارا ریشه  دوانید که حتی به یک نماد ملی تبدیل شد.


مدرسه میر عرب در بخارا

/post-491

مدرسهٔ میرعرب یک مدرسهٔ دینی‌ست که میان سال‌های ۱۵۳۰-۱۵۳۶ میلادی در  دورهٔ فرمان‌روایی خانات بخارا (۱۵۰۰-۱۷۸۵ میلادی) به دست شیخ «عبدالله  النقشبندی الیمنی» نامــوَر به امیر عرب در شهر بخارا در ازبکستان  ساخته‌شد.مدرسهٔ میرعرب دربردارندهٔ کلاس‌های درس و خوابگاه برای  دانش‌آموزان بود. دورهٔ دانش‌آموزی در مدرسهٔ میرعرب ۹ سال بود که در دو  گام انجام می‌گرفت. دانش‌آموزان در این مدرسه تجوید، حدیث، فقه و تاریخ  اسلام و دو زبان عربی و فارسی می‌آموختند. در دورهٔ کمونیسم نیز زبان روسی،  تاریخ ملت‌های اتحادیهٔ جماهیر شوروی، قانون کمونیسم و ورزش نیز به این  درس‌ها افزوده‌شد.این مدرسه امروزه موزه شده‌است. سازمان یونسکو از سال ۱۹۹۳ میلادی این مدرسه را در فهرست میراث جهانی گنجاند.


مناره کلان بخارا

/post-490

مناره کلان (به فارسی / تاجیکی: Kalon Minaret) مناره‌ای از مجموعه مسجد پای‌ کلان در شهر بخارا کشور ازبکستان و یکی از برجسته‌ترین نمادهای شهر  است.این مناره که توسط "استاد بقا" طراحی شده، به دستور ارسلان‌ خان  حاکم قره‌خانی در سال ۱۱۲۷ ساخته شد تا مسلمانان را هر روز پنج مرتبه جهت نماز فراخوانند. برج قبلی قبل از اتمام فرو ریخت. این بنا به صورت یک برج  آجری پخته شده با یک ستون مدور ساخته شده و به سمت بالا باریک می‌شود. این  سازه ۴۵.۶ متر ارتفاع دارد و قطر آن در پایین ۹ متر و در بالا ۶ متر است.


مسجد کلان بخارا

/post-489

مسجد کلان یکی از بناهای برجسته بخارا است که قدمت آن به قرن پانزدهم  می‌رسد. بر اساس داده‌های کاوش‌های باستان‌شناسی، مسجد اصلی ظاهراً در زمان  حمله مغول‌ها در اثر آتش‌سوزی ویران و برچیده شد اما مدتی بعد بازسازی شد.  مسجد بازسازی شده مدت زیادی باقی نماند. بنا بر منابع مکتوب آن زمان، در  قرن پانزدهم، در زمان شیبانیان، مسجد جدیدی ساخته شد. در زمان تیمور، ساخت  بناهای تاریخی در سمرقند و شهر سبز متمرکز شد. با این حال، در زمان اولغ  بیک، روحانیون قدرتمند بخارا شروع به ساختن یک مسجد جدید در محل مسجد قدیمی  کردند. ابعاد آن کمی کوچکتر از مسجد بی‌بی خانم در سمرقند است.