پنجکنت باستانی
پنجکنت باستانی در نزدیکی شهر پنجكنت امروزی واقع شده و نماینده یک اثر تاریخی بی‌نظیر در اوایل قرون وسطی است. پنجكنت در قرن‌های 5 تا 8 ميلادی شرقی‌ترین نقطه شهر سغدیان بود. (غفوراف، باباجان. تاجيكان. جلد اوّل و دوّم، عرفان، دوشنبه،1377ه.ش-1997م – ص 3831) سغدی‌ها کسانی بودند که به زبان ایرانیان شرق صحبت می‌كردند و از نیاکان تاجیکی‌ها محسوب می‌شوند. در ربع اول قرن 8 ميلادی پنجکنت مرکز قلمرو آخرین پادشاه، دیواشتیچ بود که با شاهزاده‌ی سغدیان بر سر قدرت شهر سمرقند، پایتخت سغدیان جنگید.
