مجموعه کلیساهای آذربایجان، ارگ بم، سنگ نوشته بیستون، روستای تاریخی میمند، کاخ گلستان، گنبد کاووس، مسجد جامع اصفهان، میدان امام اصفهان، پاسارگاد، پرسپولیس، شهر سوخته، آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، سازه های آبی شوشتر، گنبد سلطانیه، محوطه باستانی شوش، بازار تاریخی تبریز، تخت سلیمان، چغازنبیل، قنات های ایران، کویر لوت، باغ های ایرانی، شهر تاریخی یزد، منظر باستان شناسی ساسانی فارس و جنگل‌های هیرکانی، منظر فرهنگی اورامانات/هورامان، راه آهن سراسری ایران
مسجد جامع یا مسجد جمعه ی اصفهان با دربرداشتن مجموعه ای از ادوار مختلف اسلامی از نظر فنی و هنری اهمیت بسیاری دارد و از مهم ترین و قدیمی ترین ابنیه ی مذهبی ایران است که دارای شهرت جهانی است. این مسجد از جمله بزرگترین و پررمز و رازترین مساجد جهان اسلام است که بنای اصلی آن در قرون اولیه ی اسلامی بر شالوده ی بنایی باستانی مربوط به اواخر دوره ی ساسانی ساخته شده است. سیمای فعلی مسجد عمدتاً مربوط به اقدامات دوره ی سلجوقی است و مهم ترین طرح های توسعه ی آن در دوران آل بویه و صفویه صورت گرفته است.
برج تاریخی گنبد قابوس یکی از بناهای شاخص و ممتاز معماری دوره ی اسلامی و مربوط به سده ی چهارم هجری است که علیرغم استفاده از تزیینات بسیار کم دارای ساختاری متناسب، موزون، مستحکم و زیبا است. این برج بلندترین برج تمام آجری جهان درسال ۳۷۵ هجری شمسی، در زمان سلطنت قابوس بن وشمگیر، بر فراز تپه ای خاکی به ارتفاع پانزده متر بالاتر از سطح زمین بنا شده است.
محوطه ی جهانی بیستون از مقام والایی در تاریخ جنوب غرب آسیا و ایران باستان برخوردار است و از دوران پیش از تاریخ تا قرن 20 میلادی دارای توالی باستان شناختی بوده است. سنگ نوشته ی بیستون، که به کتیبه ی بیستون نیز شهرت دارد، بزرگ ترین، مشهورترین و نخستین متن شناخته شده ی ایرانی و از آثار دوره ی هخامنشیان است که بر دیواره ی کوه بیستون، بر دامنه ی رو به جنوبِ کوه پَرو و بر سنگ هایی از جنس آهک تراشیده شده است.
بنای ارگ بم، بزرگ ترین مجموعه خشتی جهان، یک دژ بزرگ است که در قلب آن ارگ قلعه واقع شده است، اما به دلیل ظاهر باشکوه این ارگ، که مرتفع ترین قسمت مجموعه به شمار می آید، کل بنای دژ را ارگ بم می نامند.
کاخ گلستان یکی از منحصر به فردترین مجموعه های تار یخی ایران است که بناهای موجود در آن در دوران مختلف با کاربری های متفاوت ساخته شده است. نام این کاخ برگرفته از تالار گلستان واقع در عمارت خروجی است. ساخت این مجموعه از دوران صفویه آغاز شد.
مجموعه ی پاسارگاد محوطه ای باستانی و گستره ای عظیم از سازه های برجای مانده از دوران اولیه ی پایتخت هخامنشیان (سده ی ششم قبل از میلاد) در ایران است که در دشت رودخانه ی پُلوار واقع شده است. این مجموعه به دستور کوروش کبیر ساخته شد.
شهر سوخته، یکی از شگفتی‌های دنیای باستان، نمونه ای منحصر به فرد از نخستین، بزرگ ترین و پیشرفته ترین استقرار شهرنشینی در نیمه ی شرقی ایران است که در مسیر رودخانه ی هیرمند به دریاچه ی هامون بنا نهاده شده است. تمدن شهر سوخته، از محوطه های باستانی دوران مِفرغ، با بیش از پنج هزار سال قدمت مرکز فعالیت های علمی، صنعتی، اجتماعی، فرهنگی و هنری روزگار خود به شمار می رفت.
آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، عارف و شاعر بزرگ، بزرگ ترین، کامل ترین و برجسته ترین خانگاه است که با استفاده از معماری سنتی ایرانی (ایلخانی و تیموری) و با الهام از تصوف بنا شده است. این مجموعه آرامگاه شیخ صفی الدین اردبیلی، جد سلاطین صفوی، است که در سال ۷۳۵ هجری قمری به دست فرزند ایشان صدرالدین موسی ساخته شد. پس از شروع حکومت صفویه واحدهای مختلف دیگری نیز به این شاهکار هنری و معماری اضافه گردید.
مجموعه سازه های آبی شوشتر از کهن ترین شاهکارهای فنی و مهندسی در ایران و جهان و مربوط به دوران ساسانیان است که به صورت یک مجموعه ی صنعتی- اقتصادی در مجاورت بافت تاریخی شهر شوشتر بنا شده است. این سازه های آبی مجموعه ای به هم پیوسته از آسیاب ها، آبشارها، پل ها، بندها، کانال ها و تونل های عظیم هدایت آب و سیکا (محلی جهت استراحت و تفریح) است که برای بهره گیری بیشتر از نیروی آب، به عنوان محرک آسیاب های صنعتی، ساخته شده و در ارتباط با یکدیگر کار می کنند.
گنبد تاریخی سلطانیه، بزرگترین گنبد آجری جهان، به دستور سلطان محمد خدابنده (الجایتو) در سال 1302 تا 1312 میلادی در پایتخت ایلخانیان، شهر سلطانیه، ساخته شد. این آرامگاه شاهکار معماری ایرانی و اسلامی است که به شیوه ی معماری آذری ساخته شده است و نخستین بنایى است که تحول معمارى از دوران سلجوقى به معمارى دوران ایلخانى را به وضوح نشان مى دهد. آجر عمده ترین مصالح بکار رفته در سازه ی این بنا است.
